W dźěćatstwje so we wurazu našich bjezposrědnich přikładow wobswědčuje, zo zwrěšćenje po pěšinje wumjezowanja k samotnosći wjedźe – so tuž z něčim asociěruje, čemuž maš so wuwinyć, něšto, štož ma so z cyłej mocu wobeńć. Najlěpje by wězo było, wěsty starozwučeny a wuteptany puć nastupić, po kotrymž su druzy hižo do sucheho dóšli. Puć staršich pokročować: Tón směr wuzwolić, kotryž reputaciju swójby stabilizuje, znaty wobraz wo swěće dale pěstuje a system, kotryž nas tehdy socializowaše, kulojty napicować.
Ranu prjedownistwa předčuć.
Jednoho dnja pak – motykujo so a hordźe rumpotajo – so njewitane zwrěšćenje z połnym wotmachom přez posleńcu zadobudźe. Cyle nazy a njebrónići tomu napřećo stejimy, so porokujo wobaramy – ale njeda so přiwšěm wotbyć. Njeběchmy mudri dosć? Smy da hdy dosć – hdyž docyła raz něšto – prawje činili, zo njebychmy na tymle městnje zwrěšćili?
Hłuboke začuće samozaměra z nosa zwrěšćenja stupa, to je moje a twoje a naše. Myslimy při sebi, zo njejsmy swójske zamóžnosće dowučerpali, fokus wopak sadźili. Přehłupe, smjerćlěnje, přepřijomne. Što nětko?
Naša sebjehódnota je na wukonjenje wjazana – naš wobswět to w kóždym towaršnostnym wobłuku špiheluje. Zda so prastrach čłowjekow być, zo móhło zwrěšćenje nas z kruha zhromadnosće wustorčić. Naše mozy samozrozumliwje z najhóršeho wuchadźeju. Hladajo na sebje: Što móhło so scyła w specifiskej situaciji stać? Nic z lózyskosće abo ze samohidy, zawěsće pak, zo bychmy swoju eksistencu zaručowali zo njeby naš čuwowy system hyperwentilěrował.
Pytam z woběmaj rukomaj w maćernej pjeršći za korjenjemi rozrisanjow. Mjez pozběhnjenjemi brjowkami njewěm ani, kotry wutk mi w přichodźe na łopatku padnje. Do horstki njeperfektnje wufilowanych idejow a idealistiskich narokow, so mi znata mysl w mroku pomjatka zjewi: jenička konstanta žiwjenja su změny. Uzus woranja bě so potajkim ze spočatkom mojeho skutkowanja přełamał: kaž nowy płuh swoje wurazne kajkosće wobsedźi; sahaju mjez sylnosćemi runje tomu dotal njewotkryte słabosće do njebja. Rozworujo zmylki.
Tola měsačne wudaće ma so rysa perfektneho dótknyć – štož žadyn přirodny produkt njezdokonja. W kóždym jednotliwym ma něchtó něšto za sebje namakać, stwjelco přikazow a přećow tu kaž zdónk přede mnu wulěze. Stam indiwiduwow ma kopica přinoškow připrajić, w najlěpšim padźe žiwu diskusiju zahajić a so z dźělom mjezsobneje rozmołwy stać, kotraž skónčnje na wosobinskich začućach bazuje.
Pytajo za prašakami njeje měsačnik prosta wotmołwa, ale zdobom dźěl njewotwisneho byća, kotryž wjedźe po znatych lěsach na njeznate swětliny hole. Na tamnej stronje wudźěrajo čwak zašłosće na wutrobje sedźi: wšitko njech wostanje, kaž je. Kak móhli so nimo dotalneho kruha na tute wašnje zdobom dalše zajimowane hłowy docpěć? Štó ma namjet polěpšenja a koho tajki časopis w dźensnišim morju bjezkónčneho raja medijow hišće puta? Što na powjerchu wone linki wuzběhuje a štó sej dźensa zwěri, so z cyłeje wutroby zanurić?
Najwažniši dźeń twojeho žiwjenja njebudźe tón, hdyž so zmandźeliš. Abo tón, hdyž swoje šulske zakónčenje, po kajkimž puću tež přeco, złožiš. Abo prěni dźeń wočakowaneho powołanja nastupiš. Ně.
Najwažniši dźeń twojeho žiwjenja je tón, hdyž začuće swójskeje hódnoty wotkrywaš. To je wěsty wokomik, hdyž skónčnje rozumiš, zo sy runje dosć a přeco dosć była abo był. Tute wuznaće njeměri so jenož do wonkowneho swěta ale w tutym zwisku wosebje do nutřkowneho. Tón dźeń, hdyž wopřimnješ, zo je lubosć, kotruž za sebje maš, ta najwobstajniša móc, kotraž scyła eksistuje. Ta, kotraž je w tebi njepowalnje zakorjenjena. Kotraž započnje z tobu a kotruž móžeš z druhimi dźělić. Ta, kiž je přeco w tebi drěmała.
To je tón najwažniši dźeń twojeho žiwjenja, na kotrymž realizuješ, zo sy we woprawdźitosći synonym k njenarunajomnosći. Jenož ty sy ty a to je hoła jónkrótnosć, kotraž w tebi tči.
1.10. | 15 hodź.
Komorny koncert hudźbnikow Ronald Hein a Hiroto Saigusa »Puće a zetkawanja – Wege und Begegnungen« w swjedźenskej žurli Serbskeho muzeja w Budyšinje
Rejowaŕska źěłaŕnja »Rejowaŕski dom Łužyca«, pónjeźelego w Meldevilla na droze Augusta Bebela 24 w Chóśebuzu
Premjera fotoweho zwjazka »Ducy domoj – Unterwegs nach Hause« Jürgena Maćija w Lichańskim hrodźe
Sinfoniski koncert w Budyskim Serbskim ludowym ansamblu
Institut za sorabistiku přeprosy na zahajenje semestra, powitanje nowačkow a tradicionelne twarjenje hodźinskeho plana (Uni. w Lipsku, DWC, H1 2.16)
Wustajeńca »Serbske žywjenje w Drjenowje« w chóśebuskem Serbskem domje
Čitanje w Serbskim ludowym ansamblu w serbskej rěči »Prjedy hač woteńdźeš«
Komedija »Piwo« w Haslowskej korčmje w hornjoserbskej rěči, simultane tołmačenje do němčiny
Wustajeńca »Čej᾿ da sy?«, wjace informacijow w Budyskim Serbskim muzeju
Pućowaca wustajeńca Serbskeho instituta w Žitawje: »Swoboda kiwa! Serbja a mjeńšinowe prašenje po 1918«. Měsnosć: Wysoka šula Žitawa/Zhorjelc, Theodora Körnerowa aleja 8, 02763 Žitawa, Dom Pětra Dietricha (Peter-Dietrich-Haus), foyer. Wysoka šula změje wšědnje wočinjene.
▶ Rewitalizaciski projekt Zorja jo se zachopił
W Dešnje w tak pomjenjonem »rěcnem gnězdźe« na Depšćańskej nr. 26 pśed wěcej ako 100 zajmcami jo wjednik a sobuzałožaŕ inowatiwneje imersije za dorosćonych we Łužycy Maximilian Hassatzky swětosnje wóznamjenił 1. septembra zachopjeńk imersiwnego projekta za dorosćonych »Zorja«. Pśibytne gósći, wobźělniki projekta Zorja a jich ceptarje a ceptaŕki, wejsanarje, zastupniki wšakich (serbskich) institucijow a druge zajmce su se mógli woglědaś wuwucowaŕnju, kuchnju a běrow domu na starem burskem dwórje, źož se dorosćone młodostne pilnuju, swóje znaśa serbskeje rěcy perfekcioněrowaś. Źaseś mjasecow, pěś dnjow na tyźeń a šesć góźinow na źeń budu wobźělniki a wobźělnice z wósebneju imersiwneju metodu za dorosćonych serbski wuknuś, budu se ze serbskeju kulturu zaběraś a se na ekskursije do Łužyce pódaś. Wuboka jim rěcne mentory stoje. Licba wobźělnikow jo dogromady 12.
▶ Přeprošenje na Maćičnu akademiju
Po přestawce korony dla přeprošuje stawizniska sekcija Maćicy Serbskeje zaso na swoje zjawne přednoški.
Na žurli Serbskeho domu w Budyšinje přednošuje štwórtk, 19. oktobra 2023,
Gronka ochranojskeje bratšojskeje wósady pśewóźuju serbske kśesćijany pśez cełe lěto.
Ekumeniska źěłowa kupka za cytanje Biblije jo wubrała za 2024 ako gronko lěta jadnu sadu z lista Pawoła na Korintarjow: »Daś se stanu wšykne waše wěcy w lubosći.« Źo wó zakład našogo žywjenja: lubosć Boga. A wóna jo nam pódarjona. Bogu źěk dychamy mimo togo, až pśecej se pśedewześ musymy. Ale tyjo, raz wob źeń se wuwědobniś, až jo dar.
Gronka su kaž wědobne dłymoke zadychanje, kenž nam groni: Ty sy wót Boga lubowany, z kóžu a kósmu, ze zamóžnosćami a słabosćami. Móžoš tu lubosć kuždy źeń dalej dawaś.
Hesła Ochranowskeje bratrowskeje wosady – to su wšědnje někotre krótke słowa z biblije – přewodźuja serbske křesćanske swójby přez lěto. Najnowše wudaće nětko Ludowym nakładnistwje Domowina předleži.
Za lěto 2024 je Ekumeniske zjednoćenstwo za čitanje biblije sadu »Wšitko, štož činiće, njech so stanje z lubosću« z lista na Korintiskich jako lětne hesło wuzwoliło. Japoštoł Pawoł skedźbni čitarja na kóncu swojeho lista hišće raz na tutu najwažnišu próstwu. Je to naročne słowo. Móhło kóždy dźeń lěta jako hesło stać, wšako wšědnych wužadanjach nichtó nuzu nima. Zešiwk předleži jako zhromadne wudaće ze Serbskim ewangelskim towarstwom.
Pisany miks temow, kaž hudźba, sport, konkurenca, lubosć, přećelstwo, sony abo mobbing ‒ to wočakuje młodych čitarjow wot 12 lět w runje wušłej antologij »Prěni raz«, kiž předleži w Ludowym nakładnistwje Domowina. Dźesać nowych powědkow z pjera načasnych serbskich awtorow wěnuja so dožiwjenjam a dóńtam młodych ludźi. Hdyž sej woni potajnstwa žiwjenja wotkrywaja, je to z mnoho »prěnimi razami«, z někotrejžkuli překwapjenku, ale tež z njewěstosću a přesłapjenjom zwjazane.
6.10.2023, 20.00 hodź., Młodźinski klub Worklecy
