Žołmy waleja so na přibrjóh, mórski powětr wuswobodźi mi hłowu. Hladam do módreje daliny a dopominam so na to, štož sym zašłe měsacy na swojim pućowanju po Europje dožiwiła.

Pija Šnajdrec Foto: Jonas Pjetaš Sym wulkotnych ludźi zeznała a sej bajkojte wokomiki lubić dała, wo kotrychž ani njewědźach, zo sym je trjebała. Nasrěbach so noweje wědy, kotraž mi k nowym dopóznaćam dopomha. Dyrdomdej z wyšinami a nižinami. Z kóždej změnu so znowa namakam. Swoboda, kotraž nastawa přez chaos a měr. Ale tam je přeco něšto, štož mje na zemi dźerži.

Korjenje hłubšo do mojeje identity sahaja, hač běše mi to scyła wědome. Kaž mnozy Serbja so tež zwonka Łužicy jako Serbowka pokazuju a ćim bóle so wjeselu, hdyž so za mój pochad zajimuja. K domiznje njesłuša jenož wšo to, štož znajemy – kaž naše tradicije, wokolina abo rěč. To, štož woprawdźe našu identitu wučinja, smy my a ći, kotřiž běchu před nami a kotřiž po nami přińdu. Myslu sej, zo za kóždeho rěču, kotryž dale preč bydli, zo nas přeco něšto na domiznu wjaza. Samo jeli to nochcemy, tomu zadźěwać njemóžemy. Začuće je w nami žiwe. Ale druhdy nuzuje nas to do kolen, hdyž bywamy dorosćeni: Dokelž spóznajemy, zo nas kóždy jednotliwc po swojim wašnju reprezentuje. Je wšak mnoho ludźi, kotřiž ženje ze serbskich duri njestupi a tuž njewidźi, zo kóždy čłowjek samsnu rěč rěči – a z tym njeměnju serbšćinu. Ze zamknjenymi durjemi zakazaš sej swět.