Jako krótko po přewróće na teologiskej fakulće Lipšćanskeje uniwersity ze studijom započach, słyšach, zo maja na spřećelenej instituciji, na teologiskim seminarje, wosebiteho docenta. Wón da swojim studentam prěnich semestrow stajnje nadawk, małe domjace dźěło wo swojich ródnych městach resp. wsach napisać, wo jich přirodnych wobstejnosćach, jich połoženju, wobydlerjach a předewšěm: wo jich stawiznach. To zdaše so tež mi powabne a putace. Dokelž sej našej instituciji mjez sobu wopyty wučbnych zarjadowanjow připóznawaštej, podach so na seminar, ale přińdźech přepozdźe. Docent bě hižo dale ćahnył, wostała bě legenda wo jeho bohatych idejach, jeho wědźe, wosebje pak wo jeho krutosći. Jeho mjeno bě Karlheinz Blaschke. W přichodnym času běše husto składnosć, so z nim zetkać, wosebje w literaturje: Nimale kóžde standardne dźěło NDR k sakskim stawiznam bě z jeho mjenom zwjazane. A po přewróće přiběrace publikacije k Sakskej mějachu jeho jako awtora abo referencu.

1927 w čěskej Krásnej Lípje rodźeny Blaschke běše wot 1969 na teologiskim seminarje Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje docent za cyrkwinske stawizny. Historikar a archiwar bu pola Rudolfa Kötzschkeho promowany a dźěłaše wjele lět w Sakskim hłownym statnym archiwje. Byrnjež 1962 w Lipsku habilitowany, njedósta Blaschke dowolnosć wuwučować a tak přińdźe kónc 1960tych lět na teologiski seminar. Kaž naspomnjene wopušći jón po wjace hač 20 lětach jako docent a přewza wučbny stoł za sakske krajne stawizny na Drježdźanskej uniwersiće, w starobje, hdyž so druzy na wuměnk podadźa. Zo jeho tam powołachu, běše wjace hač jenož pospyt wotrunanja za někoho, kiž bě w NDRskim systemje njeprawdu nazhonił. Běše to připóznaće za to, štož do toho zdokonjał bě, a zdobom předpłatk za to, štož hišće zdokonjeć měješe.

Lěto 2018 se chyla z dwěma wažnyma serbskima jubilejoma: Pśed styrista lětami, běrtyllěto pó smjerśi hodźijskego fararja Wjacława Warichiusa (1564–1618) dnja 1. septembra 1618, jo na drugem gódownem swěźenju teke jogo pitśku staršy kolega Albin Moller w dolnołužyskej Starej Darbni wumrěł. Warichius jo 1595 prědne górnoserbske knigły wudał, Moller jo dwaźasća lět do togo prědne dolnoserbske knigły do śišća dał. Wobej, Warichius a Moller, stej byłej duchownej. Wobej stej pśełožyłej katechizm Luthera wót 1529: jaden do górnoserbskeje, drugi do dolnoserbskeje rěcy. Wobyma pśistoj z tym až do źinsajšnego cesne městno w serbskich kulturnych, duchnych a literarnych stawiznach. Njeglědajucy na wjele gromadnosćow dajo pak teke rozdźěle. Warichius jo pó studiumje w Hodźiju nejpjerwjej diakon a pózdźej tam faraŕ był. We wjelikej wósaźe Hodźij jo źe wjele źěła měł, ale zrownju se kradu derje zežywiś mógał. Glědajucy na spisowaśelske statkowanje jo katechizm wót 1595 jogo jadnučka twórba wóstała.

Napśeśiwo tomu njejo se Molleroju raźiło, trajne pśistajenje ako faraŕ dostaś. Tak njejo wón – wótglědajucy wót pór lět – ako duchowny statkowaś mógał, ale jo musał swójo pśichylenje k spisowaśelenju wužywaś, aby swóju familiju zežywił pśez publikacije, kótarež jo na pśedank pódał. Wón jo spisał pisma k astronomiskim problemam z astrologiskimi spekulacijami a wšakorake kalendarje. Pśedewšym te tencas woblubowane kalendarje su někotare nabranki pśinjasli. Moller jo je mógał, pśecej z drobnymi změnami, lětnje wudaś. Wóni su wopśimjeli pódla kalendariuma teke pśispomnjeśa k astronomiskim zjawjenjam togo lěta a – njewuzbytnje za rolnikarsko-małoměsćańsku ludnosć – pokaze k wuseśu a žnjam tak ako terminy markow blišeje a dalšeje wokolnosći. Z pjera Mollera jo wušej 100 pismow zdźaržanych. Změstymi su jogo kalendarje samo w drugich rěcach, na pśikład česki a pólski, wujšli. Naźeja na šćodru źěkownosć wónych wósobow, kótarymž jo Moller swóje pisma w pśedsłowach pósćił – wliwa połnym zemjanam, zastojnikam, zwětšego pak měsćańskim raźcam – njejo w někotarych padach była póprozna. Tak stej měsćańskej raźca wót Gubina a Kalawy Mollera pódpěrałej z pjenjezami, samo z Neuruppina su płaśenja znate. Ale teke z tym, až města su za swójich pśistajonych bejnu kopicu kalendarjow kupili,1 jo Moller dojśpił refinancěrowanje.