literatura

Wótře woła swětłowłosate holičo, kotrež mužojo ze wsy ćěrja: »Ně, prošu nic! Wostańće mje! Chcu k swojej maćeri!« Tola mužojo njejsu hnadni, byrnjež to měšnik w swjatnicy prěduje. Wopokazajće swojemu najblišemu a tež tomu, kotryž zdawa so wam cuzy być, swoju hnadu – derje, zo měšnik to prěduje. Jenož, zo čini to we łaćonskej rěči. A štó z tych jednorych, lědma kubłanych wjesnjanow to hižo rozumi? Jeničce chuduška holca. Při wšěm, tež wona zmysł słowow njezapřimnje. Ně, wona poska na měšnika ze swojimi zmysłami, wosebje pak ze swojej dušu. Za to ma dosć chwile. Tři hodźiny a druhdy hišće dlěje, stejo, na kruće teptanej hlinje w zadnich rynkach wutraje. Tam, jenož tam, chudźi roboćenjo słušeja. Hodźinu a dlěje klečo wona nimale spěwane powěsće měšnika słyši. Kóžde słowo ju duchownje žiwi. A ta duša, tak měšnik praji, ma stajnje być čista, sprawna a porjadna. Jeje duša tajka je, tola ta steji nětko na hračkach.

Mužojo hewrjekaja: »Zhub so z našeje wsy, ty kuzłarniča, ty chodojta ...« a tu, prěni króć, wona mjeno zasłyši – »... ty Připołdnica!« Štó bě je wołał? Hišće jónu: »Připołdnica!« Kaž by so na měrnym dnju wichor z bliskeje łučiny pozběhnył - dalši zasyča, potom zasakle wołaja: »Připołdnica! « Woni ćěrja ju, za njej hanjejo, ze wsy, na kromu lěsa. Poslednje pruhi słónca na fararjec ladko padaja. To rěka, zo mać w hornčku nad wohenjom w chuduškej chaće ćeńku poliwku wari. Zela za nju je Marhata stańši z łoža do prěnjeho wołanja honača pytała, ze serpom wotrěznyła a do košika kładła. Serp přeco hišće w ruce dźerži, mjez fałdami běłeje košle, ze znamjenjom wjelčich zubow wušiwane, schowany. Nadobo słyši: »Ty sy wina, zo je Hańža zemrěła! Štó wě, koho maš hišće na swědomju? Zhub so skónčnje!« Wot daloka začuwa holca žałosćenje swojeje maćerje. »Što činiće? Wróćće mi moju Marhatu. Wona tola ničo za to njemóže!« Tola mužojo njeznaja smilnosć. »Připołdnica, Připołdnica, ...«, jeničce tute słowo – »Připołdnica« – je hišće słyšeć.

38 stopnjow, Markus praži so w słóncu kaž pstruha w pónoji. Jeho mandźelska bě lětsa na kóždy pad k morju chcyła. Při Turkowskej rivierje maja najrjeńše masaže a najwjetši bufet. Tam jeho žona cyły dźeń koka. Markus lěha radšo na přibrjohu, rozpřestrěje swoje trjenje na lěhaku a wšě štyri wot so tyka.

»Nětko sej swój zasłuženy dowol porjadnje lubić dam!« wón praji a so rozhladuje. »Spodźiwnje. Telko Aziatow. Smy da jowle w Pekingu abo što? Šing, čing, šong, ting ... hdyž takle rěčiš, to će tola nichtó chutnje njebjerje. A swoju hłupu kameru maja wězo tež zaso sobu. Přeco tysacy fotow, a to wot wěcow, kotrež sej tak a tak žadyn čert wjace njewobhlada ... Ale njech činja, hdyž hewak žane hobbyje nimaja. Nětko«, Markus wótře pozywa a so při tym porjadnje naćahuje, »je najprjedy raz čas za małki spink.«

Haru a hektiku města tu hižo njesłyši. Žołmy morja so přijomnje kolebaja a wón něžnje zdrěmnje. Smorčo w rytmusu žołmow Markus tam nětko leži. Zanurjeny do ćišiny a měra. Tola potom to! Runje jako Markus wjeršk swojeho wotpočinka docpěje, bliži so jemu někajke zwěrjo. »Małka brodźička, wotstejacej wuši, brunej rohaj a tajkej spodźiwnej š-š-š-šěrokej woči, što da ma to być?«, Markus wustróžany bórboli. »Wupada kaž ... koza! Ale što tajke skoćo tu na přibrjohu pyta? A čehodla čini tajke spodźiwne zwuki?« Zwěrjo so Markusej přeco bóle bliži. Wón ma mjeztym lódzymnej noze. Apatisce hlada na kozu. »Dźi preč. Zmiń so do twojeho zaklateho chlěwa!« Koza pak so bliži a bliži. Jako steji wona bjezposrědnje před nim, kusnje jemu mócnje do palca. »Awa!« Markus zabjaknje, zo je to po cyłym přibrjohu słyšeć. To jeho wubudźi a wón za powětrom hraba.