×

Glědajśo!

JUser: :_load: Fehler beim Laden des Benutzers mit der ID: 1658

literatura

Z kofrom rad njejězdźim do swěta; lubjej nosym w kuždej ruce někaku brjucha­tu kóžanu tašu. Do njeje móžoš teke wjele natkaś. Akle w nowšem casu som zasej raz se wudał dodaloka ze śěžkim kofrom – ale wó tom pózdźej. Pósłuchajśo nejpjerwjej, co jo se mě stało w lěśe 1945!

Někotare mjasece pó tšašnej wójnje som se pušćił domoj z wjelikim kofrom. Wóze zeleznice běchu juž dosć stare a mějachu hyšći prězy a slězy platformu, na kótarejž móžo na fryšnem pówětšu niźi pěśnasćo luźi stojaś. Wobzacy­njona jo taka platforma ze zeleznym źaržanim. A nabite połne běchu tencas wšykne śěgi!

Tak se walich ze swójim kofrom, kenž chowašo wšykno mójo bogatstwo, ned do wóza nutś, aby hyšći město k sejźenju załapił. Ale njamóžach se zewšym ze źurimi pśeśišćaś. Toś pśiwołachu mě žedne sobudrogujuce, až dejał ten kofer lubjej wence stajiś na platformu, wóni by južor za nim glědali – bźez kofra ga by lažčej sejźenje namakał. Tak wótstajich swój kofer na platformu a namakach napšawdu we wózu rožk k sejźenju. Ceły źeń běch se naganjał – mucny se blarnuch na twardu drjewjanu ławku.

Źeń spěšnje se chylašo ku kóńcoju, běšo drje rowno 30. september 1945. Jěźech­my ze snadneju spěšnosću, a casy se pśetłocych pśez stojecych luźi, aby póglědnuł za swójim kofrom. Wuglědach jen kuždy raz za wjelimi no­gami­. Bywašo śma. Śěg wótergi wustawašo. Lěcrownož poł spicy, ga weto njeskomuźich, za kofrom póglědaś. Wón stojašo hyšći na starem měsće. Dowě­riś se njamóžoš nikomu w tak zwitem casu ... Mějach swójo wjasele nad tymi dobrymi luźimi, kenž w tej chłodnej nocy wence na platformje stoja­chu a hyšći za mójim kofrom glědachu. Cełu noc smy tak pśepórali. Do słyń­ca som slědny raz póglědnuł za swójim drogim kofrom: wón běšo hyšći derje zamknjony a z rjemjenjom wobwězany.

Na jadnom dnju w juliju w městašku Ax-les-Thermes w pódpołdnjowej Francoj­skej.

Na dwórnišću w Ax-les-Thermes se na kólejach zasajźijo śěg. Jano ja a ja­den­ muski, někak pěśźaset lět stary, cakamej na to, až śěgowe źurja se wótcyniju. Ale hyšći tak daloko njejo. Muski jo znjeměrnjony, někak nježywy, wón tapoco zas a zas wót źurjow k źurjam, aby wopytał, lěc se skóńcnje wótcyniju.

Wón powěda pśi se, borkoco něco do swójeje brody. Casy tak se zda, ako by ku mnjo powědał. Rozmějom někak take něco ako: Zeger tśich ga muse se źurja wótcyniś! Njejo ga hyšći zeger tśich? Póglědnjom na swójo info­łopjeno, wótjězd jo zeger 15:23. Pón se napšawdu na mnjo wobrośijo a se mě pšaša. Wótegronijom – se wě francojski – , až to njewěm. Pokažom jomu­ swój zeger: Njejo hyšći zeger tśich. Žedne minuty pózdźej jomu po­ka­žom – ako zasej ku mnjo pśišapoco – swójo info-łopjeno a gronim cas wótjězda. Wón kradu pśisłucha a mě nadpadnje, někak njewšednje wobglědujo. Pšaša se, lěc som špańska, měni ze Špańskeje. Ja gronim: Allemagne.

Wón nimski: Berlin, ja ... Polen nicht weit ... Ja zasej francojski: Jo, som žywa tam w bliskosći. Wón se pšaša, lěc engelski powědam. Gronim francojski: Nimski. Wón: Ich bin ein Mann. Ich bin kein Mädchen. Die Vogel fliegt. Rědnje­, z francojskim akcentom. To klincy ako: Isch bin ein Maan. Isch bin kein Mettschen. Die Voggel fliegt. Pokažom swójo wjasele, smjejomej se pózlaž­ka.