Mato Nowak

matematikaŕ na wuměnku

Z Jurom smej pšawidłownje listowałej poł lětstotka, tak jo se nazběrało pśi mnjo wjelika mań jogo dopisow (jadna se wó licbu pśisamem šesć stow). Pśez te listy móžoš slědowaś jogo žywjeńskej droze, twóriśelskim wótrězkam, strowotnemu wuwiśu, póśěgam k drugim wósobam abo radosćam a tužycam wónakego dnja. W nejwětšej měrje pak jadna se wó docysta wósobinsku wuměnu mjazy nama. Dla wobšyrnosći materiala som wubrał jano krotučke wurězki, kenž se w głownem póśěguju na Jurowe muzikowe statkowanje.

12-VII-1973

Kaž tuchwilu steji, móžu do Drjowka přińć. [...] Štož koleso nastupa, njewěm, hač je móžno, tute z ćahom sobuwzać. [...] Na kóždy pad bych za to był, čas w Delnjej Łužicy potom tak efektiwnje kaž móžno wužiwać, zo bychu so naše »slědźerske« wotpohlady tež wšitke dosć derje dopjelnili! [...] sym wjesoły [...], zo budźe Měto [Pernak] pódla.

13-IX-1973

Sćelu Ći zdobom w tutom lisće Twój zapisk tekstow z pućowanja po Delnjej Łužicy wróćo. Bohužel njejsym dotal składnosć měł, z tutym materialom dźěłać [...]. Sobotu, dnja 1.9.1973 wutwori so w Budyšinje nowy kruh młodych serbskich hudźbnikow, hdźež mam jako předsyda fungować.

4-XII-1976

Dźensa popołdnju wopytach tež skrótka Rawpa, kiž so jara přez moje wobjednanje jeho »Metamorfozow« wjeseleše. Bě to tón raz wosebje zajimawa rozmołwa [...].

Tśi skice wó tśich zmakanjach

I.

W měsće wisachu plakaty. Holger Biege spiwa w Drježdźanach. Z Jurom smej se rozsuźiłej, koncert se woglědaś a pósłuchaś, pótakem smej stupiłej do kontakta z Holgerom a smy se dogronili za zmakanje z nim pó koncerśe. Nama kórty pósłaś, na to wěsće njejo myslił, pótakem som se ja starał wó zastup. Jo drje było za naju wobeju prědny raz, byś na takem koncerśe. Pśisamem dopołnje młody a pśewažnje žeńskecy publikum witašo kuždy titel z pśiklaskom a wołanim, pšawa zagóritosć jo nastała pla spiwow kaž »Wenn der Abend kommt« a pśedewšym pla »Sagte mal ein Dichter«. Holger w mócnem swětle reflektora za klawěrom na jawišću jo měł suwereny wustup. Pótom jo trało bejnje dłujko, ažo smy se zmakali, wón jo měł hyšći cyniś ze swójimi fanami. Šli smy do gósćeńca, głodny pó pśedstajenju jo Holger něco jědł. Dalokož se dopomnjeju, jo było grono wó wustupje, kenž jo se rowno wótměł, a wó Holgerowych zaśišćach, wó jogo dalšnych planach a koncertach. Spominali smy se našych študańskich lět w Barlinju z wjele zmakanjami, gaž běchmy gromaźe muziku słuchali, pón běchu to zwětšego Bartókowe smyckaŕske kwartety. Pózdźej jo Holger pón tež zjawnje gronił, až jo Béla Bartók jogo nejlubšy komponist. Njezjapki pśiźe młoda žeńska k našomu blidoju a se wopšaša našogo pśijaśela, lěc jo wón Holger Biege. Na to wótegroni pśigłosujucy a wóna jogo pšosašo wó awtogram. Śišyna. Pón jo gronił Holger se smjejucy Juroju, lěc njejo snaź tšochu zawistny? Juro jo to bźeze wótlěkanja pśiwdał a južo smy byli pla wócywidnje nimjerneje diskusije wó napśeśiwnosći tak pomjenjoneje u- a e-muziki. Teke salomoniske zwěsćenje, až pópšawem dajo jano dobru a špatnu muziku, to jo nam było jasne, se jano zdawa byś wótegrono, ga mamy we wobyma žanroma dobre a špatne twórby. Kaž juž cesćej jo Juro citował Maxa Regera, až se cesće swinje a wuměłce akle pó jich smjerśi, z tym pókazujucy na swójo žałosne połoženje (a teke na swóju naźeju). Rozdźěl pak jo był tež kradu na wócyma, Holger jo był wuspěšny a jo był tencas kšasnje žywy ze swójeju muziku a wót swójeje muziki, mjaztym až jo Juro musał za njogo njespokojece źěło wugbaś, ga jano wót komponowanja se njeby mógł žywiś. Chto by sebje mógał tencas mysliś, až wobej, pótom až stej kuždy na swójom pólu bytostne dojśpiłej, pśejěsno a pśisamem w samem starstwje wótejźotej?