Loni kónc lěta je w starobje 81 lět zemrěła serbska dźiwadźelnica a režiserka Hanka Mikanowa. Zhoniwši wo jeje smjerće so zrudźich, přetož znajach Hanku Mikanowu wjele, wjele lět, a stajnje hdyž so poslednje lěta něhdźe zetkachmoj, běchu to zwjeselace wokomiki. Radowachmoj so zetkanja a bjesadowachmoj wo tym abo tamnym.

Zeznał sym Hanku Mikanowu, hdyž započa 1973 skutkować jako režiserka Serbskeho pioněrskeho dźiwadła. Běch tam, wosomlětny, runje swoju prěnju rólu hrał, jako wona wužadowacy nadawk přewza, z nami šulerjemi dźiwadłowe hry nazwučować. Prěnja hra, kotruž inscenowaše, bě »Dr. Bolito a bandića«. Mje wobsadźi z rólu jednoho z třoch banditow, za čož běch jej jara dźakowny, wšako mějach tehdy hrać njedušnika so wě za zboha naročniše dyžli hrać dušneho. Proby a předstajenja na wjesnych žurlach po wšej serbskej Hornjej Łužicy, nimale 30 króć smy inscenaciju hrali, běchu za mje wulkotne dožiwjenje. Z radosću a z njesměrnej sćerpnosću je Hanka Mikanowa z nami dźěłała, w nas budźiła lubosć k dźiwadłu – lubosć, kotruž sama wot dźěćatstwa sem we sebi nošeše.

Tež wona běše hižo jako holčka a pozdźišo na šuli dźiwadło hrała a chcyše so rady z dźiwadźelnicu stać. Po šuli pak so rozsudźi studować wučerstwo. Najskerje je tehdy wuknyła dźěći zahorić, přetož to je zawěrno móhła. Tola wučerske powołanje njebě za nju dopjelnjenje, přeće, na jewišću stać, bě sylniše. 1960 bu přiwzata do dorostoweho studija Serbskeho ludoweho dźiwadła a hraješe po tym w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle njesnadnu ličbu rólow a wjedźeše tež režiju.

Minjeny měsac je basnik a narodny prócowar Benedikt Dyrlich swjećił swoje sydomdźe­saćiny. Jeho žiwjenski puć hač k jubilejej njebě płony, bě skerje kamjenjaty. Husto je dyrbjał nje­směrnje wojować, zo móhł jón dale kročić, dokelž jemu kamjenje do puća walichu, kaž to Dyrlichowa awtobiografija »Do­ma we wućekach«, wušła 2018/2019 w dwěmaj zwjazkomaj, nazornje dokumentuje. Z trajnym bojowniskim duchom je so za přichod serbstwa, serbskeje literatury a serbskeho wuměłstwa zasadźował, po přewróće 1989/90 wosebje tež za njewotwisnosć medijow a demokratiju w Serbach – a je při tym njerědko njehnadu žnjał. Jeho awtobiografija pak tež znazornja, zo njebě samotny bojownik, zo je wojował bok po boku z druhimi.

Jedna z nich je Marka Ma­ći­jowa, kotraž přewodźowaše jako lektorka Dyrlichowy literarny puć. Jako jednaćelka LND steješe z nim často w zhromadnym boju přećiwo pospytam, samostatnosć serbskeho na­kład­nistwa podrywać, kaž sćěhowace wujimki z 2. zwjazka awtobiografije pokazuja.

Wobaj, prócowar Benedikt Dyrlich a prócowarka Marka Maćijowa, kotraž so kónc měsaca na wuměnk poda, staj sej za swoju narodnu angažowanosć zasłužiłoj dźak, připóznaće a česćownosć.