Před połsta lětami, 16. junija 1971, zemrě w chorowni w Drježdźanach 44lětny dr. phil. Jurij Młynk, serbski literarny wědomostnik, hibićiwy kulturny organizator, basnik a bibliograf. Młynk narodźi so jako syn skałarja a chěžkarja 13. apryla 1927 w Šunowje. Jako běchu němscy fašisća runje na móc přišli, zastupi wón do tehdyšeje ludoweje šule w ródnej wsy. Po wopyće wobchodneje šule w Kamjencu a wot lěta 1943 na njej jako překupc přistajeny, dyrbješe 1944 jako sydomnaćelětny pachoł hišće do wojakow.

Jako jedyn z prěnich serbskich nowowučerjow bu w lěće 1945 we Worklecach zasadźeny. Na spočatk januara 1946 załoženym Serbskim wučerskim wustawje w Radworju, kotrehož direktor běše Michał Nawka, wopyta dwuměsačny kurs wukubłanja na wučerja. Bórze po tym wučeše w Ralbicach, hdźež běše tež hnydom direktor šule.

Dr. Jurij Młynk (1927–1971) Foto: archiw LND

Za studij a po nim trjebachu za šulsku wučbu wotpowědny serbskorěčny material. Wo tym pisaše Jan Suchi (1922–1983) ze Sulšec, něhdyši šulski towarš Młynka, w knize »Wučerjo prěnich lět«: »Z Młynkom běchmoj so na hotoweju hońtwjerjow za serbsku literaturu wuwiłoj. Nic zo bychmoj jeno pjelniłoj knižny kamor, ale zo bychmoj so zeznajomiłoj ze serbskim pismowstwom a z toho dźěćom a dorosćenym powědałoj. Požadane běchu zwjazki Zejlerja a Ćišinskeho, Radyserba-Wjele, Časopis Maćicy Serbskeje, Krajana, Protyki a dźiwadłowe hry. Najspomóžniši fundus nadeńdźechmoj w nowym sydle Domowiny na Sukelnskej, hdźež Arnošt Simon po Łužicomaj hromadźe zwožene zbytki serbskeje literatury rjadowaše, składy stražowaše a zajimcam na předań poskićeše.«

Lětsa wopominamy 25. posmjertniny kubłarja generacijow serbskich wučerjow, wyšeho wučerja, ludowědnika a domiznowědnika Ericha Krawca. Wón słušeše k tym kubłarjam, kotrehož skutkowanje studentow wučerstwa sobu najbóle motiwowaše. Jeho wurunanosć charaktera a jeho stajnje z praksu zwjazana zajimawa wučba wo łužiskej domiznje bě jim najwjetši dobytk. Wot lěta 1958, jako běch po studiju na tutym wustawje přistajeny, bě mi jako nowačkej wulki přikład a přeco z pomocu a dobrej radu poboku.

Erich Krawc (1907–1995) Foto: SKAErich Krawc narodźi so 11. měrca 1907 jako syn žiwnosćerja a ćěsle w Bóšicach pola Njeswačidła, hdźež je tež wot 1913 do 1920 ludowu šulu wopytał. Na bliskej Wětrnikowej horje na kromje Wětrowa, hdźež měješe přiwuznych, jara rady přebywaše. Po ludowej šuli zmóžništej staršej swojemu wobdarjenemu synej wukubłanje w Budyšinje na Krajnostawskim wučerskim seminarje, hdźež běše tež čłon Serbskeho towarstwa seminaristow »Swoboda«. W lěće 1927 nastupi swoje prěnje wučerske městno we Worcynje. Samsne lěto zastupi do Maćicy Serbskeje. Jeho žadosć za wyšej zdźěłanosću wjedźeše Krawca 1930 na Pedagogisku wysoku šulu do Drježdźan, hdźež studowaše tři lěta pedagogiku a ludowědu. Tu zetkawaše so z horstku Serbow kaž Jurjom Winarjom, Pawołom Nowotnym, Kurtom Pětšom a Maksom Rječku. Wutwori sobu Serbske akademiske towarstwo »Bjarnat Krawc« a bu 1931 jeho starši. Wo tutym času pisaše sam: »Wokoło lěta 1930 zetkawaše so w Drježdźanach mała horstka Serbow, kotřiž so měrjachu na wučerstwo. Znajachmy so zdźěla hižo ze schadźowankow a běchmy so bórze hromadźe namakali. Naše zetkanišćo bě mała korčmička blisko hłowneho dwórnišća, kotraž Serbej słušeše. Tam bě kóždy měsac jónu schadźowanje. Sedźachmy při karančku piwa, spěwachmy a wuwučowachmy so w serbšćinje. A naš poradźowar a dobry přećel Bjarnat Krawc, kotryž nas husto wopytowaše, běše ćěrjaca móc, so na polu serbowědy dale wuwiwać. Na Pedagogiskej wysokej šuli njebě tehdy wězo žana móžnosć k tomu. Tuž słyšachmy na kóždym zeńdźenju přednošk, kotryž bě jedyn student z nas přihotował, diskutowachmy potom a skrućachmy našu wědu a našu lubosć k domiznje.«

Zahori so tak jara za wuznamneju ludowědnikow Adolfa Spamera a Oskara Seyfferta, zo jeho slědźerske a zběraćelske dźěło na polu serbskeje ludowědy hižo njepušći. W lěće 1933 přeswědči eksaminand Krawc ze swojim eksamenskim dźěłom wo drjewjanych serbskich narownych křižach na kěrchowach sewjerneje Hornjeje Łužicy. Wone bu potom 1983 w Lětopisu wozjewjene. Dalšemu studijej pak nacionalsocialisća dla jeho skutkowanja w Serbskim akademiskim towarstwje zadźěwachu. Wón smědźeše hišće krótke lěta na ludowych šulach we Wjelećinje, w Hućinje a Poršicach wuwučować. Wottam zwołachu jeho bórze do wojakow na wuchod, hdźež bu jako infanterist w sowjetskej Ruskej zranjeny. Wot 1943 bě we Veronje w sewjernej Italskej zamołwity za transport. Na kóncu wójny dósta so do ameriskeje jatbje w Bozenje, z kotrejež so 1946 domoj nawróći.