Rozmołwa mjez Theresu Jacobsowej a Bernhardom Schipperom­

Budyšin skićeše hižo w 1980tych lětach pódu za subkulturelny miljej z rjadom wuměłčow a wuměłcow. W njej běchu wuske serbsko-němske zwiski, kotrež běchu předewšěm w subkulturelnej młodźinskej kulturje płódne. Neue Slowenische Kunst (NSK) bě w mnohim nastupanju derje přistupne a tak wšelacy ludźo na ideje tutoho hibanja nawjazachu, štož so tež w prěnich wuměłskich aktiwitach wotbłyšćowaše. W twojej wustajeńcy nazymu 2024 w Lipsku zhladuješ zdobom na 50 lět stawiznow a stawizničkow wróćo.

Sym w Budyšinje wotrostł a so w tutym času jako młodostny přez zapadne přiwuznistwo z materialom Frankobrodskeje techno-sceny zeznajomnił. Małe přityknjency, t-shirty, tež baseballowa kapa bě pódla. K tomu přidruži so LP »Opus Dei« (1987) słowjenskeje band Laibach, kotrejež cover mje sylnje jimaše. Na originalu Inner Sleeve je hokaty křiž Johna Heartfielda zwobraznjeny, kotryž so ze so překřižowacych sekerow zestaja. Zmužitosć, to w pop-kulturnym konteksće wužiwać, je mje tehdy zahoriła.

Ze swojej baseballowej kapu, ze samo šitymi drabami a poł wottruhanymi włosami sy w měsće jasnje jako punk spóznajomny był. Hdźe sy inspiraciju za swoje prěnje dźěła namakał?

Jako punk – abo so z tutej scenu identifikowacy – je mje prawidłownje, poprawom wšědnje w Budyšinje policija zadźeržała. Rěkaše potom: »Slědźenska kontrola.« Jako šuler běch w młodźinskim dźiwadłowym klubje Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła aktiwny. Tak nawjazach prěnje kontakty k druhim młodostnym ze Serbskeho gymnazija. Tež w Młodej wosadźe ewangelskeje cyrkwje smy so zetkali. A byrnjež ženje wosebje derje rysować njemóhł, přiwzachu mje z pomocu přijimanskeho pruwowanja na wječornu šulu w Nadźanecach, organizowanu přez Wysoku šulu za tworjace wuměłstwa Drježdźany. Wosebje Hans Kutschke a Jan Buk widźeštaj wočiwidnje potencial we mni. Jich dowěry dla moje sebjewědomje rosćeše. Běchu to wažne kruhi, w kotrychž so zetkawachmy a so wuměnjachmy. Po tym zo bě so w lěću stary kruh přećelow rozbrojił, zeznach w nazymje Jana Wenzela, Claudiu Wimmer, Isabellu Burkiu a jeje bratra Paula Viebega. Ale tež Andreas Hennig bě cyle wažny w tutym konteksće.

Zawodny nastawk Symana Pětra­ Cyža w zašłym Rozhledźe je nas do swěta wuspěšnych młodych muži wjedł, kotrychž žiwjenje so w start-upach wothrawa. Myslenje a rěč stej w tutych­ kruhach dominowanej wot jendźelskeho marketing-wokabulara a šmóratko je jim najwažniše woknješko do swěta.

Prašamoj pak so: Što činja poprawom serbske holcy, žony a maćerje? Što je z Madlenu, Vanessu, Hańžku, Marku a Terezu? Je so ze zwučenosće abo ignorancy na nje zabyło? Nimaja wone městno we wuspěšnym wobswěće digitalnych start-upow? Sedźi Hańžka z bobriju małych dźěći sama doma, trochu wostudźena do šmóratka hladajo, hač so přećelkam lěpje njewjedźe?

A njeje ćeta Madlena wnučkam w Mnichowje za čas za­wrjenych pěstowarnjow a šulow stajnje popołdnju w pjećich serbske stawizny čitała? A njejsu Vanessu hakle loni do šefoweje etaže woneho start-upa powołali, w kotrymž Michał dźěła? Wo dračinje so přećiwo muskim kolegam a jich syćam přesadźić powěda přećelkam hakle po třećim winje.

A Marka, kiž hižo třeći měsac wo poćahu mjez formu, funkciju a wobsahom přemys­luje? Bórze ma masterowe dźěło wotedać a hišće waha, kak měła mjezsobne wobwliwo­wanje najlěpje sformulować. Je sej wěsta, zo njeje wot formy a funkcije njewotwisneho wobsaha.