Zady našoh’ gumna wjelki ruja ...

artikel pógódnośiś
(0 )
Sophie Natuškec: »will kommen – chcu přińć«, serija 1-28, łopjeno 12 (49,5×62 cm), gumij owy ćišć, wjacebarbny/grafit, 2018 Sophie Natuškec: »will kommen – chcu přińć«, serija 1-28, łopjeno 12 (49,5×62 cm), gumij owy ćišć, wjacebarbny/grafit, 2018

Před lětami mějach składnosć za krótki wopyt w Serbinje w Texasu, hdźež zetkach so z potomnikami Łužiskich Serbow k bjesadźe. Wědźo wo mojich zajimach nastupajo staru wědu, přiwěrki, powěsće, hrónčka atd. přinošowachu hłownje stari swoje dopomnjenki na wosebje wašničkojtych rowjenkow swojich staršich a prastaršich, kotřiž móžachu wjac’ »hač chlěb jěsć«, předewšěm chorosće zaprajić a hojić. Znajachu powěsće wo błudničkach a wohnjowym mužu, kotrež zdźěla němsce, zdźěla jendźelsce přednjesechu. Naraz zanjese z wotstawkom najstarša žona prěnju a druhu štučku Zejlerjoweho spěwa »Zady našej’ pjecy« w rozumliwej serbšćinje. Dopomni so, zo měješe spěw wjace štučkow, ale je hromadźe njedósta. Jenož prěnju linku dalšeho hrónčka hišće znaješe: »Zady našoh’ gumna wjelki ruja ...«. Běch překwapjena, dokelž tajku štučku ženje hišće słyšała njeběch. Woprašach so za wjelkami w Texasu, ale nichtó prawje wotmołwić njewědźeše. Płaća tam pječa jako wutupjene. Su dźensa jenož hišće w dźiwinowych parkach žiwi. Wo wulkich wojowanjach z rubježnymi zwěrjatami w času załoženja sydlišća njebě ničo znate, štož pak njerěka, zo tehdy žane wjelki njeběchu. Prašach so, hač bě štučka hižo do wupućowanja we Łužicy znata. Mnohe ze Zejlerjowych pěsničkow su so spěšnje jako ludowe spěwy rozšěrjeli a wyše toho k dalšemu rynčkowanju animěrowali. »Zady našej’ pjecy« hodźi so po formje a rytmusu jara derje jako »wuženjenje« – po Smolerju za »Rundgesang« –, při čimž kóždy spěwar swoju štučku přibasni. Jeli bychu wjelki srjedź 19. lětstotka we Łužicy wšědnje »za gumnami ruli«, by kóždy tajke přibasnjenje rozumił. Ale wosebje hladajo na dźensnišu situaciju we Łužicy dwěluju na tym, zo móža ludźo swój strach před wjelkami na tajke wašnje do lóštneho spěwa přetworić.

Galerija

Gelesen 2762 mal Letzte Änderung am stwórtk, 24 januar 2019 17:06