Jeho nastaće a rozšěrjenje
W Rozhledźe 2022/5 wozjewich přinošk »Serbska narodna hymna. Jeje nastaće a jeje změny«. Jednaše wo pěsni Handrija Zejlerja »Rjana Łužica«, kotraž přesadźi so w 20. lětstotku jako serbska narodna hymna. W 19. lětstotku trjebaše so při najwšelakorišich składnosćach druhi, bóle bojowniski spěw Zejlerja, jako serbska hymna – pěseń »Hišće Serbstwo njezhubjene« (ZSZ I, 89). Što wo njej wěmy?
Prěni raz naspomni so spěw w rozprawje wo kóždolětnym zeńdźenju Budyskeho gymnazialneho towarstwa 1845. Na nim wobdźěli so wjac duchownych a wučerjow hač prjedy a na nim so wobzamkny, załožić Maćicu Serbsku a wuhotować prěni serbski spěwanski swjedźeń. Wotběh bě podobny kaž do toho: Wotewrjenje přez předsydu, spěwanje spěwa »Njech kćěje naše towarstwo« (ZSZ II, 18, z lěta 1839), patriotiska narěč gymnaziasta Pfula a po tym »spěwaše so wot zhromadźizny tón wótčinski spěw: Hišće Serbstwo njezhubjene / swój škit we nas ma, / nowy duch to wosłabnjene / z mocu pozběha; atd.«.1 Spěw bě, kaž předchadźacy, wobdźělnikam hižo znaty.
Cyły woćišćał je so w samsnym lěće we »Wěncu serbskich spěwow«, programowym zešiwku prěnjeho serbskeho spěwanskeho swjedźenja 17. oktobra 1845.
