Wuměnjenja po 1945

Lětstotki dołho hospodarjachu burja na swójskim statoku. Žanomu burej njeby do mysli přišło, swoju eksistencu dobrowólnje spušćić. Po předstawach ideologow SED-režima w NDR so samostatne burstwo a ratarstwo hižo do komunistiskeje towaršnosće njehodźeštej. Prodrustwa z industrijowymi metodami po sowjetskim přikładźe dyrbjachu sem. Samostatni burja mějachu so jako socialna woršta wutupić a socialistiske towaršnostne struktury na kraju etablěrować. Najebać sylnych spjećowanjow tehdyšich burow bu kolektiwizowanje ratarstwa přesadźene, protesty so brachialnje podusychu. Jako so wšudźe tak mjenowane prodrustwowe brigady załožichu, zo by so ›socialistiski kolektiw‹ skrućił, běchu serbske brigady dołhi čas zakazane, dokelž wobsteješe strach zhromadneho spjećowanja serbskich burow a ratarjow. W nalěću 1960 přesadźichu nanuzowanu kolektiwizaciju ratarstwa z kampanju SED, tak mjenowane ›socialistiske nalěćo na kraju‹ so započa.

Tradicija, po kotrejž měješe so statok wot generacije k generaciji dale dawać, bu dla zawjedźenja prodrustwow nahle přetorhnjena. Ludźo poćerpichu hłuboko sahace łamki – wuswojenje ratarskeho wobsydstwa, zahajenje industrijnych metodow a z tym zwjazane drakoniske skónčenje tradicionalneho burskeho žiwjenja. Z rozpušćenjom ratarskich prodrustwow so začuće zamołwitosće za pódu a wobswět přetorhnje a wotcuzbnjenje wot přirodneho a zdobom kulturneho wobswěta so započa.