W skale

Literarne teksty k twórbam Jana Buka

Módrin njebja špihelowaše so na hładźinje wody. Wanda połoži swoje trjenje na nahi kamjeń. Wokoło njeje sahachu skalizny do wyšiny. Čuješe so wot nich škitana, runočasnje bě to hoberska błuzna w zemi. Něhdy běchu kamjenje tu schowane pod trawu leželi. Nětko dźeržachu wone sćěny a třěchi, zo bychu ludźo w nich bydlić móhli.

Wona so zeslěka a tykny jednu nohu do zymneje wody. Ju huškaše, zdobom bě to wjeselo na horcym dnju. Hišće bě tu sama, měješe skału za sebje. Cyle skedźbliwje stupaše wona po kamjenju dale do wody. Běše hładki, wona so nimale wobsuny a móžeše hišće runje tak runowahu dźeržeć. Njewidźeše hižo­ dno a tasaše so pomału z nohomaj dale. Kamjeń so nahle skónči a wona zjědźe njenadźicy do hłubiny. Njezamó ani zakřiknyć, tak spěšnje bě wona preč.

Ruce ju wotdeleka podeprěwaštej a njeseštej ju horje k hładźinje. Lochke žołmič­ki wokoło njeje zejhrawachu. Wanda kašlowaše, so zhraba a poča płuwać­. Z mócnymi storkami přepłuwa skału a dźeržeše so kamjenja. Hakle nětko bu jej wědome, zo bě jej něchtó pomhał. Zo bě tu hišće něchtó druhi.

»Halo?«, wona zawoła. Jeje hłós bu wot sćěnow wotraženy. Nadobo wujědźe pódla njeje młody muž z wody. Jeho zelenkojtej woči so šibale na nju smě­ještej.

Lubina a Branko Hajduk-Veljkovićec Foto: priwatneMój rezimej po wjele nazhonjenjach: Sym wjesoła, zo smój so z Brankom na puć podałoj a zo wudawamoj moje teksty nětko we wjele rěčach. Njeje wšitko mědlizanje a přewzamoj z tym tež wšitke wobłuki nakładnistwa: tworjenje a lektorizowanje tekstow, namakanje ilustratora, wabjenje, rozšěrjenje a nic naposledk knihiwjednistwo a hospodarske riziko. Za přełožki a nahrawanja trjebamoj spušćomny a dobry team sobuskutkowacych. A wězo trjebamoj za wšo to fenki. Tola je to runočasnje tež móžnosć, w małym kruhu z Brankom a Dušanom rozsudźeć, kak sej što předstajimy, a to cyle jednorje wuspytać. A sprawnje prajene njewěm, hač bych bjez toho woprawdźe swoje knihi w Francoskej poskićała. Hač bych so prócowała njeličomne nakładnistwa we wšelakich krajach wo wudawanje swojich knihow prosyć? Najskerje nic. Tuž sym wjesoła, zo je runje wšo hromadźe přišło, a bych wulku šansu skomdźiła, hdyž njebych Brankowemu namjetej připrajiła. Wón ma znajomosće moderneho marketinga, za kotryž stajnje zličbowanki dóstawam, hačrunjež jón cyle njedodnju – ale wón skutkuje; mjeztym eksistuja techniske móžnosće, knihi sam/a wudawać; mam wjeselo při wuknjenju nowych kmanosćow kaž stajenja knihow abo nahrawanja zwukow za słuchoknihi – a jako bazu a pozadk mam naš serbski swět. Naju wudawaćelski projekt njezabjerje jenož čas a mocy, wón dawa mi wobstajnje energiju a lóšt k pisanju. Myslu mjeztym we wjetšich dimensijach, štož tež serbskim tekstam tyje. A hdyž mje Branko rano zazwoni a mi z wulkim wjeselom zdźěli, kelko knihow smy dźeń do toho předali, mje to pohonjuje a přeswědčuje, zo su wone woprawdźe dobre. Njeje to wulkotne, zo je myška Měrka nětko samo hač do dalokeje Kanady dóšła?

Hdyž so mje prašeće, hač bych to tež druhim serbskim awtoram doporučiła, bych prajiła haj. Naju projekt je přez swoju wjacerěčnosć kompleksny, dźe pak tež jednorišo. Štóž chce swoju knihu němsce abo jendźelsce wudać, móže to jako e-book abo ćišćanu knihu činić. Štóž zajimuje so skerje za słowjanske rěče, móže to dwurěčnje činić. Dźěłamy z Adobe Cloud-programami, kiž su jara dozrawjene a wšitke dźěłowe kročele při zhotowjenju knihow a słuchoknihow zmóžnjeja. Połojca nadawkow je kwalita knihi, druha połojca je wabjenje, a to měnju tež financielnje. A hdyž sym hižo raz při ličbach: Něšto nowe za mnje je, zo njesměm so wudawkow bojeć. Hišće smój w fazy wuspytanja, kotre wiki w kotrych krajach kak derje běža. Na kóncu pak je rozsudne, hdyž pisa mi mać z Francoskeje, zo čaka ze synom hižo žadosćiwje na pokročowanje dyrdomdejow z »Doliny při rěce«. Stejimoj hišće cyle na spočatku, ale smój so na nowe puće podałoj a budźemoj dale po nich kročić.