Jan Nuk

předewzaćel na wuměnku w Radworju, něhdyši předsyda Domowiny

Štóž pisa swoju biografiju a njezłožuje so jenož na fakty, ale zapleće sobu intimne mysle a začuća, podleži strachej, zo so w subjektiwnych posudkach toho abo tamneho podawka zhubi. Z mojeho wida je so Benedikt Dyrlich bjezdwěla w swojej knize »Doma we wućekach« z blakami na tajki hładki lód podał. Njejsym k tomu kmany, cyłu knihu za dopokazami moje­ho twjerdźenja přeslědźić. Wěsty wotrězk pak mje jako bywšeho předsydu Domowiny direktnje po­trjechi. Pětr Thiemann měješe jón za­ tak wažny, zo wozjewi w Rozhledźe mě­saca meje dlěši wurězk wo tym, štož je B. D. w jeho knize wo po­dawkach lěta 2006 napisał.

Što bě so tehdy stało: We wě­­stych wotstawkach kon­tro­luja statne gremije, hač wotpowěduja w Załožbje za serbski lud so wotměwace finan­cielne procesy płaćacym hospodarskim postajenjam a zakonjam. Załožba za serbski lud je na jednej stronje zamołwita za wobhospodarjenje jej přizwolenych financow, je pak tež towaršnik GmbH SLA a GmbH LND. Jako towaršnik ma mjez druhim nadawk, lětnje wotžohnować hospodarski plan wobeju institucijow. Tuta zamołwitosć towaršnika kusa so ze zamołwi­tosću, wobhospodarić załožbje k dispoziciji stajene financy a kontrolować, zo so tute po płaćacych normach a zakonjach wužiwaja.

Zo serbske rěčne znajomosće mjez našej­ dźěćinu woteběraja, na tym nichtó njedwěluje. Wuchadźamy-li z toho zo je wobknježenje serbskeje rěče najwažniši predikat při posudźowanju intaktnosće serbskeho naroda, so z tym naša serbska komunita dźeń a bóle pomjeńšuje. Prašenje, »kelko da hišće sće?« nas přeco zaso do wuskosćow přinjese. My maćernorěčni Serbja chilamy k tomu, našu wulkosć posudźować po tym, kelko z nas hišće serbšćinu wobknježi.

Wěmy pak, zo je po sakskej a braniborskej wustawje přisłušnosć k serbstwu prašenje wuznaća. Mnozy ludźo, kotřiž serbšćinu njewobknježa, so jako Serbja wuznawaja. Wosebje w Delnjej Łužicy přewjedu mnozy Domowinjenjo dźeń a bóle swoje zarjadowanja w němskej rěči. Protagonisća sejma maja w swojich rjadach mnohich, kotřiž serbšćinu njewobknježa, ale so jako Serbja wuznawaja a so samo aktiwnje w serbskich naležnosćach angažuja. Swojich potencielnych wolerjow njewidźa jenož mjez maćernorěčnymi Serbami, ale tež mjez tymi někak 250.000 ludźimi, kotřiž su serbskeho pochada.

Kak z tutymi němskorěčnymi Serbami w přichodźe wobchadźamy, je jedne z njerozrisanych prašenjow. Tuchwilnje w nawodnych gremijach Domowiny njeje nichtó, kotryž serbšćinu njewob­knježi. Z tym pak su wšitcy wuzam­knjeni, kotřiž serbšćinu njewobknježa. Na župnych zhromadźiznach Župy Delnja Łužica runje tak kaž na hłownej zhromadźiznje Domowiny sedźa dźeń a wjace delegatow ze słuchatkami a slěduja němskemu přełožkej tołmačerja.