Historiski kalajdoskop wejsańskego žywjenja

artikl hódnoćić
(0 )
Serbske žywjenje w Drjenowje / Drehnow – Ein wendisches Lebensbild, projektowy nosaŕ: Dolnoserbski sekstet z. t. / Niedersorbisches Sextett e. V., wjednica projekta: Marja Elikowska-Winklerowa, 2022, paperback-knigły, 120 bokow, z pśisamem 200 fotografijami a faksimile + CD, 52:40 min. Serbske žywjenje w Drjenowje / Drehnow – Ein wendisches Lebensbild, projektowy nosaŕ: Dolnoserbski sekstet z. t. / Niedersorbisches Sextett e. V., wjednica projekta: Marja Elikowska-Winklerowa, 2022, paperback-knigły, 120 bokow, z pśisamem 200 fotografijami a faksimile + CD, 52:40 min.

 

Wjele luźi jo na wobšyrnem projekśe »Serbske žywjenje w Drjenowje/Dehnow – Ein wendisches Lebensbild« źěłało, toś njezaźiwujo, až su se wjelgin wšakorake formy pśedstajenja zapletali: pśedsłowo, póstrowne słowo, spiwny tekst, wědomnostny nastawk, pisnje dokumentěrowane oralne powědanje, pisne powědanje a transkripcija na cejdejce powědanego. Mimo togo jo se wjele wósobinskich fotowych archiwow wótwóriło, což pokazujo, kak woblubowana jo fotografija ako srědk dokumentacije a spomnjeśa pśez wšake casowe wótrězki na jsy była a wjele fotow jo se zeźaržało. Nastała jo familijowa chronika we wjelgin šyrokem zmysle, lěcrownož se wulicowanje a napisanje cystej chronologiji staja. Weto smějo se groniś, až jo se raźiło, naceriś wobraz wěcej ako sto lětnego wejsańskego žywjenja – z pśirownowanim gronjone, pódobny na źinsa tak woblubownu formu mjerwjeńcki (Wimmelbild).

Na pśedsłowo Karla Fishera, pśedsedarja towaristwa Dolnoserbski sekstet z. t. (bok 4), póstrowne słowa drjenojskego šołty Ericha Lehmanna (bok 5) a tekst woblubowanego spiwanja »Doma, doma rědnje jo« w serbskem pśe­stajenju Hendricha Jordana (bok 6) slědujo instruktiwny nastawk Gregora Wieczoreka »Serbske stronine mjenja / Drehnow im Lichte der Flurnamen« z historiskeju kórtu (boki 7–14). Awtor njejo jano wuběrny znajaŕ serbskeje rěcy a wumějo zrownju fenomeny rozymliwje pśedstajiś, wón jo tež z krajinu Dolneje Łužyce wjelgin zwězany a jaden z jeje nejlěpšych naměstnych znajarjow. Wón wujasnjujo wóznam mjenjow, kenž źe su jaden z nejstaršych znankow serbskeje rěcy regiona. Slědujo nejwobšyrnjejšy źěl knigłow pód nadpisom »Drjenowaŕka se spomina na žywjenje we jsy /Doris Klinke-Schulze sammelt, schreibt und fügt Geschichten von ihrer Mutter Johanna Pontow (1934) und Familie zusammen« (boki 15–83). Do njogo su integrěrowane tež spominanja pśiswójźbnych: Wylem Kosac, bratš mamy, spomina na swójogo w 1. swětowej wójnje padnjonego bratša Fryca (bok 72). Hejnak by se stawizny tragiski wó­spjetowali, spomina Johanna na swójogo w 2. swětowej wójnje padnjonego staršego bratša Fryca (boki 72–75). Slěduju wurězki ze zakopowańskego spominanja na sotšu Lizu Hokunowu (boka 75–76), žywjeńske dopomnjeńki-reminiscence sotšy Annemarie Burchardtoweje (boki 76–78) a wurězki ze zakopowańskego spominanja na sotšu Helenu Franojc (boka 78–79). Na bratša Jura Frana, serbskego prjatkarja, se wobšyrnjej jan w zwisku ze źiśetstwom spomina. Knigłam dodana jo serbska transkripcija 17 wótrězkow cejdejki »Tak jo to było ...« / »So war es ...« a jich pśestajenje do nimskego (boki 84–103), źož wulicujo Johanna wó swójom žywjenju a teke wó serbskej rěčy. Knigły kóńce ze źělom z »Fotowa galerija / Fotogalerie« (boki 104–120) z pódwobrazowymi pśipisami wó wótmólowanych wósobach abo tšojenjach. Zdźěla se jawijotej tam lěto nastaśa fotow abo lěto tšojenjow, chronologiski pak fota rědowane njejsu, což na to pokazujo, až jo było casowe licenje tegdy skerjej póstajone wót kołoběga lěta a žywjenja a mjenjej wótwisne wót minuciozneje registracije casa.

Galerija

Gelesen 735 mal Letzte Änderung am srjeda, 24 meje 2023 14:52