Hižo jako dźěćo je mje triptychon Ante Trstenjaka »Sławjenje serbskich wótčincow« fascinował. Mějach někak předstawu, zo jedna so wo rjadowniski wobraz abo zo su so přećeljo-towaršojo za zhromadny wobraz zestupali. To zwisuje wěsće z tym, zo su wšitcy na wobrazu podobneje staroby a w jednotnych čornych frakach. Ze samsnym chutnym mjezwočom wobkedźbuja pisane žiwjenje wokoło so. Abo wobkedźbuja skerje wobhladowarja wobraza abo hladaja do serbskeho přichoda? Hakle pozdźišo mi switaše, zo njejsu portretowani mužojo rowjenkojo, ale zastupjerjo cyle wšelakich generacijow a rozdźělnych duchowno-stawizniskich tradicijow. A traješe hišće dlěje, zo bych zrozumiła, zo njeběchu zdawna wšitcy mjez sobu spřećeleni. Ressentimenty a wótre diskusije njeběchu (bohužel) rum na wobrazu namakali, zwjazowachu muži pak runje tak kaž njesprócne wojowanje za Serbstwo. Słowjenski moler Ante Trstenjak je triptychon 1929 za Serbski dom na Lawskich hrjebjach stworił. W nim wjaza serbske wosobiny 19. lětstotka a spočatk 20. lětstotka do cyłka, kotrymž so wažna róla w narodnym hibanju přiznaje. Ze wšěch stron jim Serbja z Delnjeje, srjedźneje a Hornjeje Łužicy hołduja. Ze sugestiwnym, na wołtar dopominacym wobrazowym natwarom je Trstenjak stworił skutkownu inscenaciju serbskich stawiznow. Spočatnje bě wobraz w zjawnej rumnosći serbskeje lutowarnje widźeć, po jeje bankroće pak přeńdźe reprezentatiwna wolijowa mólba do wobsydstwa Serbskeho muzeja.

Nimale sto lět pozdźišo ma so na Lawskich hrjebjach nowy serbski kulturno-wědomostny centrum twarić. Prašam so, kak by tajki wobraz dźensa wupadał, kiž by tam w foyeru ludźi witał a na prěni pohlad přehlad wo centralnych serbskich wosobinach poslednich sto lět a z tym zjimanje serbskich stawiznow a dohlad do serbskeho sebjezrozumjenja dał? Koho bychmy na wobrazu wuhladali a koho nic? Bychu so wubrane wosoby tež tak rjenje do cyłka zestajić dali? Socialistiski sekretar Domowiny pódla duchowneho? Wopory nacionalsocializma a komunizma pódla podpěrarjow abo sympatizantow systema? Štó by zwobraznjenym kak hołdował? Hač a na kotre wašnje bychu so mjezsobne a strukturelne konflikty zwobraznili? Bychu cyrkej, přiroda a folklora dale w pozadku stali? Kotry zastupjer młodeje generacije 21. lětstotka by městno namakał a štó z (ludowych) wuměłcow? Haj, a nic naposledk, by so žonam wjace přicpěło, hač mužam w drastach přikiwać, kaž to pola Trstenjaka widźimy? A při tym bě tola hižo Adolf Černý w lěće 1895 Milu Imišowu jako »prěnju serbsku wótčinku« počesćił – titul, kotryž jej tež druzy serbscy publicisća připóznachu.