Starodawne tradicije hajić je tež w Serbach z wašnjom. A to je tež derje tak, wšako zwjazuja ludźi z domiznu a Serbow do zhromadnosće. Zdobom su wažne za identifikaciju. Při někotrych tradicijach pak so prašeš, hač su woprawdźe za wšěch abo jenož za priwilegowanu skupinu.

Křižerstwo na přikład. Lětstotki stara tradicija, kotraž runje tak dołho jenož mužow na konjach pokazuje. Žony namakaš, po zastarskim towaršnostnym wobrazu, w domjacnosći. Rjedźić, warić, hosći witać a mužow na tutym dnju posłužować. Kóžde lěto znowa so prašam: Čehodla poprawom?

Tradicije jenož za mužow, to pochadźa z časa, jako žona dom a dźěći zastarowaše a muž so wo hłownu zasłužbu staraše a swójbu w zjawnosći prawnisce kaž tež towaršnostnje zastupowaše. Kóždy – žona kaž muž – wosta w swojej krutej róli. Z tutymi časami pak smy so hižo dawno rozžohnowali. Abo tola nic?

Swět je so dale wuwił. Tuž měli so tež tradicije a wašnja dale wuwiwać. Historisce widźane wone to tež přeco su – wšako so tež towaršnosć a wobswět stajnje měnjatej. Hdyž tomu tak njeje, hrozy strach, zo zhubitej swoju relewancu. Abo zo jenož hišće za mału skupinu płaćitej. Swjedźeń jutrow pak je wšitkim Serbam wažny. Tuž měnju, zo trjebamy čiłu debatu wo tym, hač njeměła so tradicija křižerstwa dźensnišemu časej přiměrić. Wjele ludźi ma sej ćežko ze změnami tradicijow, wšako su spušćomne a skića orientaciju w žiwjenju – samo, hdyž so wšo druhe změni. Tohodla su emocije w tajkich naležnosćach druhdy wosebje wulke. Potom zakituja so tradicije ze sadami, kaž: »To tla je hižo přeco tak było.«