Lydija a »serbski cowboy« – foto nasta w nowembrje 2023 (priwat)

Bernd Koenitz, Lubowachu stari Serbja wjelki? (I.), str. 11-17

- město předzłóžka měło tam předłóžka stać

- tójštokróć steji (-)čłonk(-) a

(-)złóžk(-) jako słowo abo dźěl słowa, prawje je (-)čłon(-)

- str. 11, prawy stołpik: toponymija so jako ›cyłk městnostnych mjenow‹ definuje

- str. 12, lěwy stołpik: Na rozdźěl wot chětro jasneje semantiskeje situacije pola Publik/*Pobiwiľci, je sej tu slědźenje jara njewěste nastupajo dokładneho zmysła mjena – snano ›ludźo, kiž přestachu wjelkorazy być‹ rěka?

▶ Projekt Phōnē

mjezynarodny flair

do města přinjesł

Na zahrodźe Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła zahajichu njedźelu, 8. septembra, »Mjezynarodny dźeń« z koprodukciju Budyskich a galiciskich klankarjow pod hesłom »Spominaj na mnje«. Wurězki dalšich produkcijow třoch dźiwadłow pokazachu potom na hłownym jewišću dźiwadła.

▶ Poswjećenje pomnika Hadama Bohuchwała Šěracha

Bronzowu połpostawu na dwurěčnje popisanym postamenće su před cyrkwju w Budyšinku stajili. Tam je »nestor moderneho pčołarstwa, wusahowacy přirodowědnik, swěrny dušepastyr a serbski prócowar« Hadam Bohuchwał Šěrach 25 lět skutkował.

Wotkryće busty H. B. Šěracha Foto: Ludwig Sachsa

Busta Šěracha je po cyle modernym wašnju nastała. K zhotowjenju słužeštej portretaj w podobiznje młodeho fararja: jónu litografija, kotruž je tehdom znaty Drježdźanski wuměłc Carl Gottfried Nestler (1730-1780) zhotowił a zdruha něšto pozdźišo wozjewjeny wobraz w jeho knize

die herrmann – »manspreading« w Berlinskej podzemskej železnicy, wuhlo na tołstej papjerje, 2023.

▶ Dwudnjowska premjera

Něhdźe 300 wopytowarjow zličichu na premjerje festiwala »Witaj« kónc julija, zwoprawdźenym mjez druhim z podpěru Łužiskeho instituta za strategiske poradźowanje a spěchowany wot Załožby za serbski lud. Nimo hudźbnych přinoškow skićachu so hosćom wšelake dźěłarnički a pokazaštej so filmaj »Pytaś a namakaś« a »Pola nas rěka wona Hanka – Pla nas gronje jej Hanka«.

▶ Ochranow ma jara wulki wuznam za serbske kulturne stawizny

Jako dźěl sydlišćow Ochranowskeje bratrowskeje wosady słuša městačko nětko do swětoweho kulturneho herbstwa UNESCO.

Ochranow je, po Mužakowskim parku a hórnistwowym regionje Rudnych hór, třeća městnosć z tutym titulom w Sakskej. Nabožne budźenje, kiž wot tam na cyły serbski ewangelski region wuprudźowa, je trajne slědy w serbskich stawiznach zawostajiło, wosebje na polu pismowstwa. To praji fachowča dr. Lubina Malinkowa.

▶ Historiske fota wo drastach Wendlanda

Wot 2. junija do 31. oktobra prezentuje Kulowcowy muzej Lübeln we Wendlandźe (Delnja Sakska) wosebitu wustajeńcu wo žonach, kotrež su we wendlandskej narodnej drasće chodźili, na historiskich fotach.

16lětnej hólcaj Hans a Konradin chodźitaj w 30-tych lětach zašłeho lětstotka na gymnazij Karla Alexandra w Stuttgarće.

kapsna kniha, 99 stronow; 14-99 lět; 9,95 € W Smolerjec kniharni, SKI w Budyšinje abo pod veles-verlag.de. Hans Schwarz je syn židowskeho lěkarja, druhi, Konradin von Hohenfels pochadźa z bohateje zemjanskeje swójby. Mjez nimaj wuwiwa so nutrne přećelstwo, kotrež bazuje na hłubokej, magiskej přezjednosći. Kaž pisa Rejza Šěnowa w předsłowje: »Jara sensibelnje kaž lědma štó rysuje wón zakonitosće přećelstwa, wotkrywa pak tež te, kotrež móža je wohrozyć a samo zničić.«

Tuta putaca stawizna ze šulskeho časa pokazuje, kak ćežko móže być, pozdatnje njepowalne přećelstwo wobchować, a kak lochko je, w swěće bjez tradicionalnych wěstosćow jednorym ideologijam podležeć.

Jako postrow so za holčim mjenom prašeć? – Jara serbske to wašnje. Serbski być, dźě tež woznamjenja: Pokazać, zo sy horda na to. Tak horda, zo z tutym prašenčkom na to plunješ, swójbne poměry sej wujasnjejo. To rěka, zo sy sej swojeje hódnoty wědoma a zo powšitkowny kode za to znaješ, što ma so hajić a kak a hdźe. Při čimž bych »hajić« skerje ze »škitać« narunać chcyła, dokelž wo to dźě dźe.

Praj mi: Čeja sy?

Tola při najlěpšej woli: Za škitom tute borkanje njeklinči. Skerje za nadpadom, wšako witanje/posydń so/chceš něšto pić?/sy dźensa hižo wolerjej AfD dialog poskićiła? a podobne naruna.

Prašenje wutřěli – a to hnydom jako prěnje – a krótko prjedy hač će do wutrobna trjechi, zastanje. Što potom, hdyž njewotmołwju? Hač mortwa wokoło padnu? Abo mje do serbskeho kruha njepušća? Dokelž mje do wěsteje swójby zarjadować a z tym jeje charakterej, jeje nahladnosći abo jeje rozkoram přirjadować njemóža. Wot kotreho časa je tak lochko, někoho zeznać?

Zady -owa?

Hač sym wudata/zmandźelena/ženjena? Swjaty patriarcho! Što dźě móžeš sej w lěće 2024 z wotmołwy na tute prašenje wučitać? A čemu ma to w rozmołwje mjez cuzymaj scyła wušne być?

Paul Geigerzähler – Serwis (Hdźe ma to kónčić?), 2024

str. 25: W hladanju C. Pjecha ma so naprawjeć, zo je kniha I. Kanta zakład UNO-charty a nic teza Marxa.

▶ Serbska kulturna brigada 75. róčnicu w »Krónje« woswjećiła

Składnostnje 75. róčnicy załoženja 1. serbskeje kulturneje brigady je ćěleso sobotu, 1. junija, wulki jubilejny swjedźeń w Budyskej měšćanskej hali »Króna« wuhotowało. Na połnje wobsadźenej žurli předstaji brigada něhdźe dwuhodźinski, chronologisce zestajany program, kotryž moderatoraj Bogna Korjeńkowa a Jakub Wowčer jako »interaktiwnu jězbu po času z najwoblubowanišimi spěwami a prapremjeru« připowědźištaj. Tak zahaji chór koncert ze sadźbu Gustawa Wowčera »Maćernu rěč lubuju«, kotraž je nimale wot spočatka z krutym wobstatkom repertoira brigady. Slědowachu mjez druhim ludowy spěw »Běži woda, běži«, zhromadnje z publikumom zaspěwany židowski kanon »Hine ma tov« a loni na Schadźowance prěni raz prezentowany »Rap dwanatkow«. Medley z oratorija »Wětrnik a časy« Měrćina Weclicha a Madleny Nastyccyneje kaž tež wurězk z oratorija »Hrodźišćo« samsneho komponista a libretistki prezentowachu spěwarki a spěwarjo z podpěru hudźbnikow wokoło Malty Rogackeho, »nowu wersiju« Weclichoweje kompozicije »Do pedalow stupamoj« wobrubi skupina bjez mjena.