W lěće 2021 wuda LND w rjedźe »Spisow Serbskeho instituta« dwuzwjazkowe wědomostne přepytowanje dr. Michaela Richtera, kotrež je stawiznam Hornjeje Łužicy za čas Druheje swětoweje wójny wěnowane. Awtor tutoho njewšědnje wobšěrneho dźěła přesahuje podaty časowy wobłuk, wón předstaja połoženje w Hornjej Łužicy po přewzaću mocy přez nacionalsocialistow a wopisuje wuskutki wójny na potrjecheny teritorij hač do kónca štyrcetych lět. Hornja Łužica słušeše w nacistiskej dobje k dwěmaj zwjazkowymaj krajomaj, k Sakskej a Pruskej. W druhim kapitlu prěnjeho zwjazka wobrysuje Richter strukturu knježerstwoweho wobwoda Drježdźany-Budyšin kaž tež jemu přirjadowane krajne wokrjesy Budyšin, Kamjenc a Lubij, k tomu zarjadniskej wobłukaj Wojerecy a Rózbork, kotrejž přisłušeštej tehdom delnjošleskemu knježerstwowemu wobwodej Lěhnica (Liegnitz). Namakamy tam mjez druhim biografiske informacije nawjedowacych zastojnikow (prezidentow), tajkich kaž Max Engelbrecht (1936‒1939), Friedrich Bachmann (1939‒1942) a Alfred Bochalla (1942‒1945), nimo toho Wilhelm Behr (1942‒1944) a Hans-Joachim Tesmer (1944/45). W totalitarnym staće běchu statne struktury přez wodźacu stronu podwojene. Tohodla analyzuje awtor tež organizaciske wuwiće Nacionalsocialistiskeje němskeje dźěłaćerskeje strony (NSDAP) w Budyšinje, Kamjencu, Lubiju, Žitawje, we Wojerecach, w Rózborku a Zhorjelcu a dodawa portrety zamołwitych nacijow; su to Karl Martin, Ernst Zitzmann, Hans Reiter, Richard Hänsch a Max Wockatz. Wopisane su dale w Hornjej Łužicy skutkowace wobrónjene formacije nacistiskeje strony: Škitne stafle (SS) podstajene wjednistwomaj w Drježdźanach a we Wrócławju, Wěstotna słužba pod nawodom sekcije we Wrócławju a podsekcije w Lěhnicy kaž tež Wojerske wotrjady (SA), přisłušne k skupinomaj Sakska a Šleska. Namócny aparat wudospołnjachu z Drježdźan, Wrócławja a Lěhnicy nawjedowana Tajna statna policija, žandarmerija a porjadniske słužby. Nje­pobrachuja tež druhe podwotrjady NSDAP w podobje Nacionalsocialistiskeho ludoweho spomóženja (NSV), Nacionalsocialistiskeho žónskeho zwjaz­­ka (NSF), Němskeje dźěłaćerskeje fronty (DAF), Mocy přez radosć (KdF), Nacionalsocialistiskeho zwjazka wučerjow (NSLB) abo Mócnarstwoweje dźěłoweje słužby (RAD).