Šěrachowe »Schul-Knischki«

artikel pógódnośiś
(0 )

Hadam Bohuchwał Šěrach a pčołki – tole słuša za nas hromadźe kaž Korla Awgust Kocor a hudźba. Tola Šěrach je so tež z mnohimi dalšimi prašenjemi zaběrał. Tak napisa na přikład 1770/71 »Horne Łużiske ßerßke Schul-Knischki«.

Přičina běše hornjołužiski šulski porjad z lěta 1770. Z tym wobstejachu prěni raz zwjazowace prawidła za šule w Hornjej Łužicy. Jako spisar tutoho šulskeho porjada płaći předewšěm August Adolph von Below1, kotryž steješe Halleskemu pietizmej blisko.2 Tohodla njezadźiwa, zo předpisowaše jeho šulski porjad – pódla biblije a spěwarskich – pietistisce zmyslene šulske knihi. To běštej anonymna »Buchstabir- und Lesebüchlein« a »Erbauliches Handbüchlein für Kinder« wot Johanna Jacoba Rambacha.3

Šěrach staji sej nadawk, z tutych směrnicow šulsku knižku w serbskej rěči wudać. Prawdźepodobnje započa z tym bjez komdźenja a připowědźi swoje předewzaće zjawnje, zo by tomu zadźěwał, zo so dalše wosoby samsnemu nadawkej wěnuja. Tak hodźi so wujasnić, zo mysleše Korla Awgust Jenč, zo je prěni nakład šulskeje knižki w lěće 1770 wušoł.4

Snano eksistowaše 1770 woprawdźe hižo hotowa předłoha za ćišć. Tola k ćišćej njedóńdźe5, přetož přińdźe něšto druhe naprěki: »Buchstabir- und Lesebüchlein« nakładowaše so hižo 1771 znowa a so polěpšowaše, snadź jako reakcija na Hornjołužiski šulski porjad.6

Galerija

Gelesen 480 mal Letzte Änderung am pónjeźele, 01 januar 2024 00:00