W poslednich tydźenjach a měsacach napadny wosebje w diskusiji wo Serbskim sejmje dźělenje serbskeje Łužicy. We wšelakej měrje přeněmčene kónčiny Łužicy pomjenowachu so husto jako peri­ferija abo nakromne kónčiny serbstwa. Hladajo na ewangelsku Hornju Łužicu wužiwaše serbski politikar w rozprawje wo wólbach do Serbskeho sejma samo wuraz B-Łužicy. Tomu napřećo stajitej so rěčnje husto wurazaj »žro« abo »jadrowe kónčiny serbstwa«, hlada-li so na katolski dźěl serbskeje Łužicy. Tute kategoriske dźělenje a napřećostajenje, wosebje pak podwědome předstawy a hódnoćenje, kiž za tym tča, mam za zahubne. To jedne je to čiste, to jadro, to žórło, a čim bóle so wot njeho zdaluješ, ćim bóle změšane a njeoriginalne so wšitko stanje. Maš jasny centrum, kotremuž je wšo druhe koncentrisce při- a podrjadowane; wšitko so rěčnje a narodnje z jadra žiwi.

Ze slědźenjow wěmy, zo rěč myslenje a předstawy wo swěće formuje a z tym přitomnosć a naše jednanje wobwliwuje a postaja. Wobraz wo centrje a periferiji, abo dźělenje Łužicy do A-, B- (a C- ?) regionow je wosebje fatalne. Tole njewothódnoća jenož dźěło wjele anga­žowanych ludźi pod jara rozdźělnymi wuměnjenjemi, ale njewotpowěduje tež serbskej realiće, wšako bydli w Drježdźanach wjace Serbow hač w Dobrošicach.

Zo serbske rěčne znajomosće mjez našej­ dźěćinu woteběraja, na tym nichtó njedwěluje. Wuchadźamy-li z toho zo je wobknježenje serbskeje rěče najwažniši predikat při posudźowanju intaktnosće serbskeho naroda, so z tym naša serbska komunita dźeń a bóle pomjeńšuje. Prašenje, »kelko da hišće sće?« nas přeco zaso do wuskosćow přinjese. My maćernorěčni Serbja chilamy k tomu, našu wulkosć posudźować po tym, kelko z nas hišće serbšćinu wobknježi.

Wěmy pak, zo je po sakskej a braniborskej wustawje přisłušnosć k serbstwu prašenje wuznaća. Mnozy ludźo, kotřiž serbšćinu njewobknježa, so jako Serbja wuznawaja. Wosebje w Delnjej Łužicy přewjedu mnozy Domowinjenjo dźeń a bóle swoje zarjadowanja w němskej rěči. Protagonisća sejma maja w swojich rjadach mnohich, kotřiž serbšćinu njewobknježa, ale so jako Serbja wuznawaja a so samo aktiwnje w serbskich naležnosćach angažuja. Swojich potencielnych wolerjow njewidźa jenož mjez maćernorěčnymi Serbami, ale tež mjez tymi někak 250.000 ludźimi, kotřiž su serbskeho pochada.

Kak z tutymi němskorěčnymi Serbami w přichodźe wobchadźamy, je jedne z njerozrisanych prašenjow. Tuchwilnje w nawodnych gremijach Domowiny njeje nichtó, kotryž serbšćinu njewob­knježi. Z tym pak su wšitcy wuzam­knjeni, kotřiž serbšćinu njewobknježa. Na župnych zhromadźiznach Župy Delnja Łužica runje tak kaž na hłownej zhromadźiznje Domowiny sedźa dźeń a wjace delegatow ze słuchatkami a slěduja němskemu přełožkej tołmačerja.