Muzeje su w prědnem rěźe institucije, źož se systematiski zběra na dobro cełeje ludnosći, dokulaž objekty, kótarež se do muzeja dawaju a se w njom wobchowaju, njejsu wěcej priwatne. Wóni su towarišnosći pśistupne, teke pón, gaž njejsu we wustajeńcach wiźeś.

Eksponaty pśidu pak pśez nakupi abo ako dar a pśepo­da­śe do muzealneje zběrki. My howko w chóśebuskem Serbskem muzeju mamy tu wjeliku glu­ku, až se pśecej zasej drogostki do muzeja darje, dokulaž wiźe swój dar eksplicitnje ako wo­bo­gaśenje dolnołužyskeje kultury. To smy nazgónili wósebnje pó wótwórjenju našogo muzeja w lěśe 1994 a wušej togo se to stanjo cesto pó wósebnych wustajeńcach, źož se wěsta kulturnohistoriska tema bližej pśedstajijo. Luźe pak teke mimo wósebneje góźby objekty do muzeja dawaju, dokulaž wěźe, až se porědnje wobchowaju a zjawnosći pśistupne wóstanu.

Tak běšo to tež pla źiśisyna Bogumiła Šwjele, kněza dr. Dietera Šwjele (lětnik1941) z Essena. Wón jo se rozsuźił, drogotne eksponaty z derbstwa Bogumiła Šwjele do Chóśebuza, do Serbskego muzeja dariś, dokulaž muzeje su žywe pśez to, až originale wobsejźe a pokazuju. W lěśe 2016 jo nam fyzi­­kaŕ dr. Šwjela pśepódał wólejowu mólbu wót Fryca Latka »Portret Bogumiła Šwjele«, (kenž som se pśed lětami za Latkowu wustajeńcu wupóžycyła). Nastaśe togo wobraza smy tencas hyšći na lěto 1936 wótšacowali. W rozgronje z nim jo se dopomnjeł, až ma we zawóstajonem derbstwje něźi hy­šći­­ to foto, pó kótaremž jo mólaŕ Latk portret mólował. Zajmowana nad originalnym fotom, jo dr. Šwjela naraźił, tež za dalšnymi fotami pytaś, ako by do chóśebuskego muzeja se góźeli. Tak jo drugi wjelicny dar do muzeja pśinjasł: fotowy album ze 60 originalnymi fotografijami ako na pś. wšake portrety Bogumiła Šwjele, familijowe fota, portrety rownikow ako wót Mata Kosyka z pósćenim, Arnošta Muki, Wylema Nowego, Oty Wićaza, ceptarja Fryca Knochy, dešańskich wejsanarjow a dalšnych serbskich wósobinow. Do albuma słušaju te­ke­ póglědnice, kenž jo B. Šwjela na źiśisyna pisał. Wjelgin wužytne su pśipiski k fotografijam, aby mógali je pšawje zarědowaś. Wurědna drogostka jo tež originalna jězdna dowólnosć B. Šwjele z lěta 1911.