Dolna Łužyca spiwa

artikl hódnoćić
(0 )
Dolna Łužyca spiwa. Zběrka woblubowanych spiwow za serbske zmakanja a swěźenje, na zakłaźe wudaśa z lěta 2007 a app z lěta 2018 rozšyrił a znowego zestajił Gregor Kliem, 188 b., z notami Dolna Łužyca spiwa. Zběrka woblubowanych spiwow za serbske zmakanja a swěźenje, na zakłaźe wudaśa z lěta 2007 a app z lěta 2018 rozšyrił a znowego zestajił Gregor Kliem, 188 b., z notami

<i>Dolna Łužyca spiwa. Zběrka woblubowanych spiwow za serbske zmakanja a swěźenje,</i> na zakłaźe wudaśa z lěta 2007 a app z lěta 2018 rozšyrił a znowego zestajił Gregor Kliem, 188 b., z notami
Dolna Łužyca spiwa. Zběrka woblubowanych spiwow za serbske zmakanja a swěźenje, na zakłaźe wudaśa z lěta 2007 a app z lěta 2018 rozšyrił a znowego zestajił Gregor Kliem, 188 b., z notami
Groni se, až Serby su spiwajucy lud. To same gronje teke dańske luźe w Pódpołnocnem Šleswigu a Walizarje wó sebje. Historiski fakt jo, až jo se hyšći dalšnym narodnosćam zglucyło, z pomocu ludowego spiwa se swóju rěc wobchowaś. W koronowem casu jo śěžko, se na spiwanje zmakaś, ale mań luźi spiwa sobu, gaž doma hit z licaka zazni. Až njeby musali jano jenźelski abo nimski spiwaś, jo wudało LND gano spiwnik »Dolna Łužyca spiwa – Zběrka woblubowanych spiwow za serbske zmakanja a swěźenje«, z titeloweju kreslanku Ingrid Grošcyneje, zestajony wót Gregora Kliema. Ten spiwnik jo naslědnik prědnego wudaśa z lěta 2007. To jo měło 61 spiwow, nowe jo rozšyrjone na 159 arijow. Wóni deje wšakorake swěźenje wobogaśiś, ako domownisku zgromaźinu (Anka źěšo do Karlinkojc), wejsny swěźeń (Lubše luźe, witajśo) a zapustojski ruš (Heja, gólcy, pójźćo camprowat). Tak to na wobalce stoj. Ale k serbskej kulturje słušatej teke alkohol (Paleńc) a reja (Annemarie). Toś tu w Dolnej Łužycy až do Parska (Königs Wusterhausen) wjelgin woblubowanu polku rejuju wótergi teke w Górnej Łužycy. Se wě, tam nic ako pšuski marš, ale ze samskimi kšacami, pótakem ako reja rejowarjow ako »Katyržinka, swěrna moja«. Žeden dalšny słowjański lud mimo serbskego njewužywa słowo »reja« město nimskego »Tanz«. Daniž kulturna wědomnosć něco drugego njedopokažo, mam togodla tu reju za jadnu nejstaršu hyšći rejujucu w Serbach. K nanejstaršym hyšći spiwanym spiwam jo licył česki folklorist Ludvík Kuba (1863–1956) »Naše gólcy z wójnu jědu«. Město togo pak jo se wudawaŕ nowego spiwnika za kradu njeznaty wójnski kjarliž rozsuźił (Wšykne pany z wójny jědu), ale jadnomu jo sowa, což jo drugemu syłojk. Mimo togo njejo žeden spiwnik ako dopołne zběranje za archiw myslony, ale ako wubraśe za wjasołe spiwanje doma a pla drugich. Tak njejo G. Kliem na swójźbne zarědowanja (Źowćo, wij ty wěnaška) a na měsćańskich Serbow a Serbowki (W Barlinju) zabył, kenž bywaju źeń a wěcej. W casu, źož staraju se luźe cesto wó regionalne źiwidła, jo teke na kubłaŕki karniklow myslił (Źěštej dwě rědnej pó tšawku). Ze serbskim spiwom móžoš pak tež špatnje zapłaśonych luźi troštowaś (Na póli su pastyrje) a bogatych turistow witaś (Ha pśijěł panik do Błotow). Źeń a noc, wob tyźeń a kóńc tyźenja źěłaju wósebnje žeńske w domowniskich śpach a muzejach Dolneje Łužyce, aby cuzym pokazali, až naše prědowniki něga njejsu měli internet-shopping, ale weto južo drastwu (Pśědła jo Marja). W Slěpem, źož dolnoserbski dialekt powědaju, lěcrownož namakajoš jich ludowe spiwy teke w górnoserbskem »Towaršnem spěwniku« z lěta 2009, su młogi wjacor na pśězu šli (Tam, dźož ten mjeseck swěći).

Za słowjańske pśijaśelstwo wabje w dolnoserbskem spiwniku słowakske, pólske, česke a morawske (Bóleraz; Błotka lube; Njebjo, zemja radosć ma; Běžy wóda), za dobre susedstwo nimske (Pójź, wutšoba buź wjasoła) a za globalizaciju awstriske a italske spiwanja (Śicha noc; Ow ty wjasoły). Teke na twórby nimskich a serbskich klasikarjow ako Friedrich Schiller (Młoźeńc tam pśi rěce sejźi), Mina Witkojc (Gaž wětšyk dujo), Juro Surowin (Ach, mója góla, ty zelena) a duo Handrij Zejler/Korla Awgust Kocor (Anka, buź wjasoła) njejstej wudawaŕ a lektor Fabian Kaulfürst zabyłej. Zejler a Kocor stej dobry pśikład za to, až móžo wuměłski spiw z casom ludowy bywaś, a to něga a źinsa, kaž: »Zagraj nam rejku« Jana Pawoła Nagela, abo »Sy ty Serb« Fryca Rochy a Manuela Semischa. K tomu su »Die Folksamen« melodiju komponowali.

Galerija

Gelesen 2716 mal Letzte Änderung am srjeda, 01 julija 2020 02:01