Sej potajnstwa za strachami wotkryć

artikl hódnoćić
(0 )
Serbska rejowanska skupina Ćisk předstaji hru připołdnicy  Foto: archiw SN Serbska rejowanska skupina Ćisk předstaji hru připołdnicy Foto: archiw SN

Njewěm so dopomnić, hdy sym wo tym rozmyslować započała: Z kotreje přičiny su bajowe postawy Serbow tak husto ze złymi kajkosćemi charakterizowane? Čehodla jich ludźo wobšudźa abo za nós wodźa? To sej wuswětlić njewěm. Njewěm sej tež předstajić, zo su ludźo same něhdy złe byli – tež hdyž njejsu swět hišće tak zrozumili, kaž my to dźensa znajemy. A tež nam njeje wšitko zwoprědka jasne, ale mamy wotmołwy na prašenja pytać a namakać. To pak so přeco njeporadźi. A tak je to tež z wotmołwu na moje prašenje: Z kotreje přičiny je Připołdnica zła? Ja ju za tajku nimam. Mi je wona skerje žel, dokelž nadawamy jej, zo přinjese smjerć, kotruž scyła přinjesć nochce. Připołdnica so čłowjekej jenož warnujo bliži – tak znajmjeńša to wěcywustojni ludowědnicy praja. Z kotreje přičiny warnowanje? Zwjetša je tomu tak, zo čłowjek hinje, ručež jemu abo jej Připołdnica před woči stupi.

Ja měnju, zo nima wona scyła za zmysłapołne, zo so čłowjek w připołdnišej horcoće na polu drěje. Tuž wšak wona tež runje tym před woči stupi, kotřiž kaznju – něhdy wšak chudźi wotročcy sej husto připołdniši měr popřeć njemóžachu – njedodźeržachu. Tohodla wona bjezdwěla hižo we womorje ležacym před duchowne wóčko stupi a so jich za tym praša, lěpje kaza, zo maja jej wo tym powědać, štož runje dźěłaja – a to cyłu hodźinu. Wšako ma so na přikład len runje w najhorcyšim času lěća wobdźěłać a žnjeć. Spore dźěło to, kotrež žada sej wulku prócu. Tež młynskim kaza Připołdnica přestawku z tym, zo da jim nadawk, so z karana napić – bjez toho, zo bychu so kromy sudobja dótknyli. A tež tykanc smědźa jěsć, tola jenož tak, zo kromu njewobškodźa. Štóž so po jeje přeću ma, tón je wumóženy. Připołdnica so zminje a wostaji serp, znamjo smjerće, ležo. Ju pak njewobkedźbowacy skorži wo sylnym hłowybolenju abo zhubi samo žiwjenje. Wěmy dźensa, zo je Připołdnica pokazka na wopar (Hitzschlag), kotryž čłowjek w horcoće poćerpi. Přěhrali su potajkim ći, kotřiž sej přestawku njepopřeja. Jim, tak powědki praja, Připołdnica – potajkim duch, žonišćo a podobnje pomjenowana mytiska bytosć ze serpom – hłowu wotrubnje. Druhdy je wona tež kaž Smjerć z kosu zwobraznjena. Bjezdwěla bychu ju wuměłcy tež z druhim dźěłanskim gratom předstajić móhli. Serp znajmjeńša so błyšći, ručež wona jón do słónca dźerži. Pokazka to na słónco, kotrež w ceniće steji a čłowjekej škodźi – tomu kiž je bjez škita, bjez přestawki. Na druhim boku pak hodźi so tež z wotewrjenym wěncom přirunować, čłowjeka krónowaceho.

Galerija

  • dalši wobraz (1): dalši wobraz (1)
  • dalši wobrazowy tekst (1):
  • strDocId: d7a034b3 fc82 449d 8da1 f4720b5f672a
  • kId:
  • headliner:
  • Sonderformat: Standard
Gelesen 425 mal Letzte Änderung am póndźela, 01 julija 2024 00:01