Wót pór lět sem wobglědujom diskusiju wó tak pomjenjonej modernej serbskej kulturje a trjebnych změnach. Serbska ludowa kultura dej byś za wšyknych pśistupna a wabjeca! Pód woponom tyce, w klubje, pśi piwje a paleńcu. Cesto teke bźez znaśa (abo dobrego znaśa?) serbskeje rěcy. Drastwa tejerownosći njedej stawnje cele pórědna wuglědaś! Mógu drastwowe źěle nosyś a z jeansami kombiněrowaś: tam jadna šlejfka, how kusk módrośišća ... Samo muske mógu žeńskece drastwy nosyś. Cogodla nic, mamy wšak rownopšawnosć! Dokulaž by mógała južo dorosćone źiśi měś, woglědujom te pokazki młoźiny z pósmjejkom, ale teke z naźeju. Eksperimentěrowaś jo derje.

Ako młody, njenazgónity luź coš swóje granice spóznaś, reinterpretěrowaś, co jo starjejšyma wažne a swěte, a smějoš wšykno do pšašanja stajiś. Ale wótkul se bjerjo mója naźeja? Póchadam z górow Beskidow. To jo wjelgin konserwatiwna, katolska wokolina na pódpołdnju Pólskeje. Luźe su gjarde, kšute, póbóžne a lubuju tradicje, kulturu, narodne drastwy a našu narěc. Ako młode źowćo njejsom była wobjadna z kulturnymi mustrami zaźaržanja a patriarchatom. W mójej ­familiji jo kněžył matriarchat. Mója stara maś a maśeŕka stej kśěłej, až ja nejpjerwjej wuknjom a študěrujom. Pótom pak som dejała muža namakaś a malsnje źiśi měś. Nanejlěpjej dejała se zasej do rodneje jsy nawróśiś a we wokolinje bydliś. Nic mjenjej wažne jo za njej ­było, až mej z mužom a źiśimi pótom pšawi­dłownje do cerkwje chójźimy, se módlimy, naše ­tradicije znajomy atd. Som pak wót zachopjeńka była hynakša. Na jadnom boku som lubowała našu narěc a tradicije. Co ja pak na žeden pad njejsom kśěła, jo było žywjenje pó mustru, kótaryž jo se kněžył w mójom regionje a jo wuchadał wót ludoweje kultury a teke katolskeje cer­kwje, wót tradicionelnych rolow, kótarež su se pla nas a w drugich regionach wob­chowali. Někotare z kumpankow šulskego casa ga su se malsnje zmanźelili, su źiśi póroźili a doma wóstali. Ja pak som kśěła samostatna žeńska byś, cełe nocy pśerejowaś, pó swěśe drogowaś, wjasele měś a nic familiju, muža a źiśi pasć! Tegdy som se mysliła, až trjebam tak gronjony daloki a šyroki swět, aby glucna była. Toś som wjele lět studěrowała, se dalej kubłała, wjele krajow swěta wiźeła a wjele dožywiła. Do źinsajšnego mam znatych ze wšakich kulturow a religijow. Jaden z mójich nejlěpšych pśijaśelow jo homoseksualny – to ga jo źinsa za wjele luźi znamje, až sy ­moderny abo cool! Na drugem boku nosym rada narodnu drastwu z Beskidow a se zasajźujom za ludowu kulturu. Som ja nu­tśikach rozdwójona? Se wě, až nic. Ale som mjaztym nazgónita. W běgu casa som źeńk a wěcej cytała a nazgóniła wó swójich kórjenjach. Som se ze stareju maśeŕku rozgranjała a spó­znała, až njejsom zewšym dejała daloko pšec hyś, aby namakała swóju gluku!