▶ Festiwal šesćiměstow
Na 3. hudźbnym festiwalu »Přińć a woteńć«, pod patronatom sakskeje ministerki za kulturu a turizm Barbary Klepsch (CDU) organizowaneho wot spěchowanskeho towarstwa samsneho mjena, wustupichu z młodźinskim wokalnym ansamblom Studnja, swingband Kula Bula a wirtuozku na tereminje Carolinu Eyckec tež serbscy wuměłcy. Nimo toho postarachu so wot 10. do 22. awgusta w Budyšinje, Kamjencu, Zhorjelcu, Žitawje a Lubiju kaž tež w Hrodźišću, Rychbachu, Wósporku a Warnoćicach mjez druhim Kai Schumacher, duwo OMG Schubert, Konstantin Dupelius, Jerzy Owczarc, Luise Enzian a skupina Tango Misterio wo najwšelakoriše zynki wot eksperimentelneje elektroniki přez folkloru hač k rejowanskej hudźbje. Dalše programowe dypki běchu na přikład reje, performance, »muzikaliski rozmołwny salon« a čitanje ze znatym čěskim spisowaćelom Jaroslavom Rudišom. Njewěsteje situacije w zwisku z koronapandemiju dla běchu zarjadowarjo paralelnje planowali, tak zo mějachu zajimcy prěni raz składnosć, festiwal z pomocu livestreama sćěhować.
▶ Prapremjerje w Podstupimje
Braniborske towarstwo Nowa hudźba je wot 20. do 24. awgusta jubilejny 20. swjedźeń »Intersonancy« wuhotowało. W kulturnym domje «Sans titre» kaž tež pod hołym njebjom po zwukowej čarje w Podstupimskim nutřkownym měsće prezentowachu mjezynarodni komponisća swoje najnowše twórby. Mjez druhim zaklinčachu tež prapremjerje Jana Cyža a Sebastiana Elikowskeho-Winklera kaž tež rědko hraty kruch Ulricha Pogody. Nimo koncertow – jedyn z wjerškow bě naročna rekapitulacija sławneho rumo-akustiskeho eksperimenta Alvina Luciera »I am sitting in a room« – wopřijimaše festiwalowy program diskusije, stawizniski sympozij kaž tež wuměłske dźěłarnički, kotrychž wuslědki chcedźa we wobłuku lětušeje »Choćebuskeje hudźbneje nazymy« předstajić.
Sakske ministerstwo za kulturu a turizm je štwórty raz Myto Zejlerja spožčiło. Z 5 000 eurami dotěrowane wuznamjenjenje přizna lětsa publicistce, muzikologowce a cyrkwinskej hudźbnicy Chrysće Meškankowej.
»Je mi wulka česć a zdobom radosć, zo spožča mi ze stron Swobodneho stata Sakskeje Myto Zejlerja 2020 za mój angažement na polu serbskeje rěče. Myto nima hišće dołhu tradiciju. Sakske knježerstwo z tajkim počesćenjom signalizuje, zo wobhladuje serbski lud jako awtochtony narod z prawom na runoprawosć. Skutkowanje serbskeje ciwilneje towaršnosće njepřewostaja swobodny stat tuž samoběhej, ale je spěchuje a samo hódnoći.
Widźu so dźensa tu jako zastupjerka mnohich aktiwnych w zašłosći, w dźensnišej demokratiskej dobje a zdobom jako impuls dawaca přichodnym generacijam. To rěka: dźěłać za towaršnosć tam, hdźež je trjeba a dołhož mocy dosahaja; wědomje a sebjewědomje prócu nałožić na dobro serbskeho ludu. A dokelž wučinja našu identitu po mojim měnjenju w prěnim rjedźe rěč, ma kóždy z nas swoje činić, zo ju přikładnje nałožuje a njeskomoli.
Handrij Zejler, po kotrymž bu tele myto sakskeho ministerstwa za kulturu pomjenowane, je swój čas jasnje spóznał, zo ma so serbska rěč jako srědk komunikacije dale rozwiwać. Wón sta so w dobje narodneho wozrodźenja ze załožerjom serbskeje literarneje rěče. Jeho tekst serbskeje narodneje hymny njejsu ženje změnić trjebali, a wón hodźi so z prawom jako bjezčasny wobhladować. Jeho poezija wuprudźa wonu lubosć k serbskej rěči, kotrejež nałožowanje ma so wot małosće zwučować a njesmě so tež po tym zanjechać.
8. oktobra 2020 wotewri so w Oblastní galerie Liberec wustajeńca z twórbami Maje Nageloweje. Katrin Čornakec je so z njej do toho wo wustajeńcy a wo jeje wuměłskim tworjenju docyła rozmołwjała.
Maja Nagelowa (* 1959) Foto: archiw LND/Maćij BulankW oktobrje wotewri so w Oblastní galerie Liberec wustajeńca z Wašimi twórbami. Kak je tomu dóšło?Christina Boguszowa ze Serbskeho muzeja ja namjetowała, we wobłuku »Serbskeho lěta w Liberecu« tež serbske načasne tworjace wuměłstwo prezentować a mje tamnišemu direktorej oblastni galerie LAZNĚ Janej Randáčekej jako wuměłču namjetowała. Poprawom běše za měrc, apryl zetkanje na městnje planowane, zo bych sej rumnosće wobhladała. Koronoweje krizy dla pak dotal tomu dóšło njeje. Wopyt na městnje pak je wažny za mnje, zo bych ideju za rumnostny koncept konkretizowała.
Hanka Šěnec – Ignac Wjesela je so 22. awgusta 2020 z Anna-Rosinu Selmer z Łaza (Laasow) zmandźelił. Njewšědny bě swjatk, dokelž běchu na nim serbske narodne drasty Hornjeje a Delnjeje Łužicy widźeć. Njewjesćinsku drastu Łaza – ze wsy njedaloko Wětošowa (Vetschau) – bě sej Anna-Rosina Selmer po fotach a zdźěla hišće po originalach znowa zešić dała.
› Serby w casu korona-krize
› Wuskutki korona-krizy na NSLDź
› Nowa generacija młodych serbskich hudźbnikow
› Wjelči wědomostnik Pawl Lipič
› Interview z Gabrielu Mariju Šmajdźinej
› Woglěd błośańskeje jsy Dešno
› Farar Jan Malink rozžohnowany
› Nowy zwón za texaski Serbin
› Měrliwa rewolucija w Serbach
Lěta trajace njesprócniwe dźěło bywšeho lektora Ludoweho nakładnistwa Domowina Jana Krala je wunjesło nětko w LND předležacu knihu z titulom »Zelena radosć«. W njej poda so awtor na slědy přirodospytnikow. Přiroda před durjemi wabješe a pohonjowaše na přirodowědnym polu skutkowacych Serbow Hadama Bohuchwała Šěracha, Michała Rostoka, Jana Bohuwěra Mučinka, Michała Awgusta Krala, Jana Larasa, Korlu Bohuwěra Šěcu, Jakuba Nowaka-Horjanskeho, Měrćina Krala, Jakuba Lorenca-Zalěskeho a Juliusa Korlu Emila Rioty čas žiwjenja. Jan Kral je čitarstwu zbliži. Podawa žiwjenjoběhi a originalny tekst z jich pjera. K tomu přidruža so swójske zhladowanja na přirodne zjawy, kiž je jako wjesny hólčec, student biologije a zahorjeny zahrodnik sam nazhonił a wobkedźbował.
Jan Kral, Zelena radosć. Na slědach serbskich přirodospytnikow, 232 s., wobrazy, kruta wjazba, ISBN 978-3-7420-1901-1, 19,90 €Berlinski hudźbny label takatak records je loni digitalnje wozjewjenu EP »Halfway reveries« duwa Hara Crash nětko tež jako winylowy zynkonošak wudał. Tačel wopřijima dohromady štyri spěwy, dwaj jendźelskej a dwaj serbskej. Hudźba a teksty su z pjera spěwaceje a na keyboardźe hrajaceje Uty Šwejdźic a Mirtcha Mirschinskeho, zamołwiteho za synthesizery a programowanje rytmow. Wuwzaće je titul »Bali«, kotrehož lyriski zakład twori baseń Maksymiliana M. Nawki »Mój Bali«.
Hara Crash, EP Halfway reveries, takatak records, 12,00 €Estetisce dopominaja twórby Hara Crash nic jenož markantneho hłosa dla na dotal poslednju CD »Ćeknjenaj« skupiny Berlinska dróha. Přiwšěm wuwiwataj wuměłcaj cyle swójsku notu a dawataj swojej hudźbje dychać. Minimalny techno runje tak lochce zaplećetaj kaž opulentnje aranžowane fragmenty goth rocka resp. post-punka, decentnje jewitej so nimo toho eksperimentalna musique concrète, hypnotiski dub (žanr). Rezultat hodźał so najlěpje z hesłom indietronica wopisać. Limitěrowana tačel inkluziwnje koda za download je mjez druhim w Budyskej Smolerjec kniharni na předań.
Maćica Serbska dyrbješe koronapandemije dla swoju za 21. měrca 2020 planowanu hłownu a wólbnu zhromadźiznu krótkodobnje wotprajić. Předwidźane je, ju sobotu, 26. septembra 2020, ze skrótšenym programom nachwatać. Předsydstwo je rozsudźiło, zo matej so jenož rozprawa předsydy a financna rozprawa na zhromadźiznje čitać. Rozprawy sekcijow wozjewja so tohodla lětsa wuwzaćnje w Rozhledźe.
29.5.2019 jo se wótměła głowna zgromaźina Maśice Serbskeje w Serbskem domje w Chóśebuzu. Pśednosował jo René Šusteŕ k temje »Kóńc brunice we Łužycy – aktualne tšojenja a perspektiwa«. Pó žywej a teke mjazy Serbami kontrowersnej diskusiji su se dalšne pśedewześa tematizěrowali, ako na pś. wobnowjenje rowa dolnoserbskego literata a ceptarja Frycha Rochy. Cesne zarědowanje na połdnjowem kjarchobje jo było 30. septembra 2019 w zagronitosći pomnikoweje kupki pśi měsće Chóśebuz. Maćica Serbska jo to financielnje pódpěrała.
Někotare z našych cłonkow su pomagali pśi knigłowem projekśe k žywjenju a statkowanju něgajšnego ceptarja Kita Šwjele. Chronikaŕ w Skjarbošcu (Schorbus) a cłonk tamnjejšego domowniskego towaristwa, kněz Dietmar Schulze, jo woluminozne knigły 27. februara 2020 w Serbskem domje w měsće prezentěrował. Wón jo teke wjeliki późěl na tom měł, až jo se stela za něgajšnego redaktora »Bramborskego Serbskego Casnika« a serbskego kantora w tej jsy nastajił. Teke how su cłonki Maśice pśi spisanju dolnoserbskego teksta wobradowali.
Hanka Šěnec – Performance serbskich maturantkow składnostnje němskeje premjery inscenacije »Greta« NSLDź
